بررسي تطبيقي جايگاه و حقوق زن بعثت

در بين اعراب زمان پيامبر(صلي الله عليه وآله و سلم)

پژوهشگر :

زهرا بيگم طباطبايي

چكيده :

      موضوع پژوهشي كه پيش روي شماست تحت عنوان درآمدي بر مقايسه جايگاه و حقوق زن قبل و بعد از بعثت در جامعه ي عرب مي باشد .

      هدف از ارائه ي اين تحقيق ، آشنايي با مقام و مرتبه ي زن در ميان جوامع مختلف از جمله جامعه ي عرب جاهلي مي باشد ، ديگر اين كه اسلام تا چه حد به زن منزلت بخشيد و او را از چه سطحي به چه جايگاهي رساند و در كنار آن روشن تر شدن تعاليم دين مبين اسلام .

      در گردآوري مطالب اين تحقيق از 50 منبع استفاده كردم . روش كار به صورت    كتابخانه اي و از طريق فيش برداري بوده است .

      اصطلاحات كليدي عبارتند از : زن ، بعثت ، حقوق ، جايگاه .

      فرضيه اي كه در پي اثبات آن بودم عبارتست از :آگاهي داشتن به تعاليم اسلام ، نوع رفتار را نسبت به زن در خانه و اجتماع تغيير مي دهد و دين اسلام در جايگاه و حقوق زن تأثير دارد.

      اين تحقيق شامل چهار بخش است : بخش اول كليات ، بخش دوم كه داراي فصل هاي زن در جوامع متمدن و غير متمدن و زن در اديان آسماني قبل از اسلام است ، بخش سوم و چهارم مقايسه ي جايگاه و حقوق زن قبل و بعد از بعثت در جامعه ي عرب مي باشد .

      به طور كلي در جوامع و ملت هاي گذشته زن را از لحاظ خلقت و آفرينش در سطح مرد نمي دانستند و آن طور كه بايد و شايد حقوق زن را به رسميت نمي شناختند و با خود او نيز به مانند شيء مملوك و كالا رفتار مي كردند . اين طرز برخورد مختص جامعه ي عرب نبود بلكه در جوامعي متمدن چون يونان ، روم ، ايران و ديگر جوامع ديده مي شد ، در ميان اعراب آن چه كه اين نوع رفتارها را را آشكارتر نشان مي دهد ، پديده ي وحشتناك زنده به گور كردن دختران بود ، در كتب تاريخي بسيار به اين مطلب اشاره شده كه اعراب به دليل فقر اقتصادي و يا به دليل اين كه دختر مانند پسر قدرت رزم آوري ندارد و يا دليل هاي ديگر او را زنده به گور مي كردند، در قرآن خداوند به اين مهم اشاره كرده آن جا كه مي فرمايد : و إذا بشر أحدهم ..

      نه تنها با دختران رفتار خوبي نداشتند كه با زن در جايگاه مادري نيز رفتار مناسب با شأن او را نداشتند و او را به مانند ظرفي مي دانستند كه فقط براي توليد مثل آفريده شده است .

      از لحاظ حقوقي نيز زنان در ميان اعراب جايگاه شايسته اي نداشتند ، ارث كه به آن ها تعلق نمي گرفت ، مهريه كه نداشتند ، مالك اموال خود نبودند ، در امر ازدواج و طلاق از خود هيچ اختياري نداشتند ، از لحاظ حقوق اجتماعي و سياسي نيز از وضعيت خوبي برخوردار نبودند و خيلي موارد ديگر . . .   .

      وقتي كه پيامبر (صلي الله عليه وآله) در ميان اعراب به پيامبري مبعوث شد در يكي از      ميدان هايي كه خيلي احكام اسلامي ريشه و نموّ پيدا كرد ، در عرصه ي جايگاه و حقوق زن بود كه انقلاب عظيمي در اين زمينه به وقوع پيوست . نوع رفتار پيامبر (صلي الله عليه وآله) با زن و دختر ، جايگاه زنان و دختران را توضيح داد چرا كه پيامبر (صلي الله عليه وآله) نمونه ي كامل رفتار عملي و نظري را داشتند ، از لحاظ حقوقي نيز ، اسلام ، زن را مشمول قانون ارث ، مهريه ، ازدواج و طلاق و . . . گردانيد .

      تعاليم اسلام به حدّي به زن بها داد كه براي بعضي اعراب جاي تعجب و شگفتي داشت ، به هر كدام از اين موارد در جاي خود به طور مفصل اشاره شده است .

      در پايان اميدوارم كه اين پژوهش بتواند تا اندازه اي پرده ي ابهام را از اسلام و تعاليم اسلام در اين زمينه كنار بزند و باعث درخشش بيش تر آن شود .

ادامه »

نقش بانوان حوزوی در مقابله با فتنه های مدرن وآخرالزمان    

  با توجه به آموزه های قرآنی

 گردآورندگان:

اعظم صالح آبادی

صدیقه علی محمدی

      چکیده :    

        موضوع فتنه های مدرن که از آن با نام جاهلیت مدرن یاد می شود مقوله ای است که سوالات فراوانی را به همراه دارد. فتنه های مدرن چه فتنه هایی هستند؟ آیا در راستای بروز فتنه ی دجال و سفیانی می باشند یا فراتر از آنها وبسیار خطرناکتر؟ و سوالات بسیاری از این دست که ذهن بشر را به خود مشغول کرده است. فتنه های مدرن که امروزه گریبان جوامع بشری را گرفته اند، هر روز حلقه ی خود را بر دور گردن بشریت تنگ تر وتنگ تر می گردانند. ماهواره، اینترنت ، شبکه های اجتماعی با نام های متفاوت وعملکردهای یکسان که هر روزه مانند قارچ های سمی سر از فضای منازل ما در می آورند وبه راحتی آب خوردن جزئی از خانواده می شوند، حتی رادیو وتلویزیون دولتی هم متاسفانه این روزها آلوده به این میکروب مدرنیته شده است. سریالهای وارداتی که اکثر شبکه ها را در برگرفته اند مصداقی از همین فتنه های مدرن هستند که یا در آنها خشونت های بی حد وحصر به نمایش گذاشته می شود ویا دسیسه کردن وشیطان صفت بودن را آموزش می دهد و یا 000ازدواج های عهد جاهلیت عرب دوباره رنگ وبوئی تازه به خود گرفته است واز آن به نام ازدواج های مدرن واینترنتی یاد می شود. سایت های همسر یابی جایگزین پدرها ومادرها وبزرگترهای هر قوم وقبیله ای شده اند و جوانان به جای مشورت با بزرگترها واستفاده از سنت های پسندیده گذشتگان دست به دامان شبکه های اجتماعی ونظرات خام نظریه پردازان این شبکه ها می شوند و همه ی این فتنه های آشکار و پنهان ارمغان مدرنیته شدن بشر وگذر از سنتهای پیشینیان است فتنه های آخرالزمان فقط فتنه های دجال وسفیانی نیست بلکه خطرناکتر از آنها فتنه هایی است که امروزه مردم جهان را در گیر خود کرده است. این مقاله در نظر دارد تا به موضوع نقش بانوان حوزوی در مقابله با فتنه های مدرن و آخرالزمان با توجه به آموزه های قرآن بپردازد. در این مقاله سعی برآن شده است که ابتدا فتنه های مدرن در آخر الزمان شناخته شوند وسپس راه های مقابله با این فتنه ها بیان گردد.امید است راهگشایی برای آیندگان باشد.    ومن الله توفیق   

کلید واژه ها : فتنه های مدرن – سنت- مدرنیته- جاهلیت مدرن- ازدواج های مدرن- فتنه ی دجال وسفیانی

ادامه »

عنوان: مديريت اقتصادي از منظر قرآن

پژوهشگران:  سيده مرضيه موسوي -  سيده فهيمه موسوي[1]

چكيده

       در ميان مسئوليت هاي گوناگوني كه در زندگي انسان وجود دارد، مسئوليت مديريت از حساسيت ويژه اي بر خوردار است. مديريت نه فقط در امور مادي و اقتصادي، بلكه حتي در امور مذهبي و معنوي . مديريت عبارت است از هنر ادارة مجموعه امكانات و استعداد هاي مادي و معنوي، به منظور رسيدن به هدف.پر واضح است كه با مديريت ناكارآمد كارها به سوي بي كيفيتي سرازير شده و همة منابع و سرمايه ها به هدر مي رود. مديريت بر دو قسم است مديريت اسلامي و مديريت غير اسلامي. منظور از مديريت غير اسلامي آن است كه مدير شيوة اسلامي را در مديريت پيشة خود نكند و در هدف هاي خود عدالت اجتماعي را مدنظر نداشته باشد و هدف از مديريت سود و منافع شخصي باشد. اما منظور از مديريت اسلامي آن است كه از عمل و اجرا و هدف، عدالت اجتماعي را مد نظر قراردهد و مقصود نهايي كسب رضايت خداوند باشد كه در اين تحقيق ما مديريت اقتصادي از منظر قرآن را مد نظر قرار داداه ايم.

     نگاه اسلام به مسئله اقتصاد نگاه خدا محورانه و اصلاح و سعادت  انسان است و بشر را به عنوان جزئي از مجموعة قوانين خود كه تنها مي تواند قسمتي از نواحي حيات انساني را تنظيم كند، مورد توجه قرار داده و حل مشكلات اقتصادي را در اصلاح مباني عقيدتي و اخلاقي مردم تاًثير گذار مي داند.

     اقتصاد امروز جامعة ما با مشكلات فراواني روبرو است كه رهبر معظم راهكارهايي را براي آن ارائه داده اند.

كليد واژه : مديريت – اقتصاد– اسلام- قرآن

………………………………………………….

[1] - طلبه هاي سطح دو، پاية دوم، حوزة علمية خواهران امام جعفر صادق (عليه السلام)، بهار 94.    

ادامه »

زنان عاشورایی

تهیه کنندگان:

زینب رستمی

محبوبه بختیاری

چکیده

علت اینکه امام حسین (علیه السلام) زنان و فرزندان را با کاروان خود همراه کردند این بود که امام حسین (علیه السلام) می دانست نیروی نظامی تنها عمل و وجدان اسلامی را حفظ می کند. از نظر ایشان نیاز به تکان سخت و جنبش قلوب و احساسات وجود داشت . بدین سبب بود که وی تصمیم گرفت تا با قربانی کردن خود و اصحابش و تحمل مصائب و رنج های فراوان به هدفش نائل شود . امام می خواستند تا پیام آوری خون شهدای کربلا ، بدست اسرای  باقیمانده از حادثه کربلا انجام پذیرد.

زنان کاروان امام حسین (علیه السلام) نقش مهم و اثر گذاری در واقعه عاشورا و حوادث بعد از آن ایفا کردند. زنانی بودند که به همراه همسران خود در بین راه به کاروان امام حسین (علیه السلام) پیوستند و زنانی همانند دیلم (همسر زهیر بن قین) نیز بودند که در همراه کردن همسران خود به کاروان امام حسین (علیه السلام) بسیار نقش مؤثری داشتند. زنانی نیز بودند که گرچه در کاروان امام حسین (علیه السلام) حضور نداشتند ولی با تأثیر گرفتن از حادثه ی عاشورا در حوادث بعد از آن و ادامه رسالت نقش داشتند.

از دقت در تاریخ عاشورا به دست می آید که خود اسارت اهل بیت (علیهم السلام) به عنوان اسارت در حرکت امام حسین (علیه السلام) موضوعیت داشته است. اگر پیام عاشورا ، را به وسیله پیام رسانهای دیگر غیر اسرا به گوش مردم آن روز می رساند نمی توانست هیچ سخن و پیامی جای اسارات را بگیرد. اصلاً خود رسالت به عنوان اسارت ، ضربه ی محکمی بود بر دستگاه بنی امیه و سندی بود بر حقانیت حرکت عاشورا از جانب امام حسین(علیه السلام).

زنان اهل بیت (علیهم السلام) که بعد از عاشورا به اسارت برده شده بودند با سخنرانی ها وخطبه های خود توانستند ضربه ی محکمی بر دستگاه حکومت یزید وارد وحقانیت خود را ثابت کنند . آنها توانستند پیام عاشورا ،را به مردم شهرهای کوفه شام و دیگر مردم برسانند و آنها را متوجه ی غفلتی که در آن فرو رفته بودن کنند و زمینه ی قیام و حرکت های بعدی توسط مردم را فراهم کنند. آنها باعث تحولی عمیق در جامعه آن رزو کوفه و شام شدند.

کلید واژه : زن ، عاشورا ، زنان عاشورایی

ادامه »

ولایت فقیه از دیدگاه اهل سنت

  پژوهشگران :طاهره عرب عامری

مینا ترکمانی

ملیحه شفیع زاده

چکیده

ولايت فقيه در تعريف اكثر فقهاي شيعه در ادامه بحث ولايت ائمه معصومين(ع) مطرح شده است و طبييعي است كه به دليل عدم اعتقاد اهل سنت به موضوع امام معصوم، بحث ولايت فقيه نيز از اين زاويه منتفي است  به عقيده اهل سنت ، ولايت از آن فقيه جامع الشرايط نيست بلكه از آن امير و والي است. هر قاضي اي بايد مجتهد باشد و هر قاضي اي ولايت دارد نه اينكه هر مجتهدي ولايت داشته باشد. اين نظر ، بسيار شبيه به نظريه انتخاب است كه مي گويد هر فقيه جامع الشرايطي ولايت ندارد بلكه با عقد بيعت ، ولايت از سوي مردم به وي تفويض و تنفيذ مي گردد. عبارت دیگری از اهل سنت نیز وجود دارد که نشان می دهد آنان هر چند در امامت، اجتهاد را شرط می کنند اما بین دو چیز تفکیک می کنند. آنان در مورد رهبر و امیر و قاضی اجتهاد را شرط می دانند ولی معتقدند اگر شخصی که متصدی یکی از این مناصب شود فاقد اجتهاد باشد، تصدی او نامشروع نیست و نباید با او مبارزه کرد! نووی در شرح صحیح مسلم گفته است: “اجمع علماء السنه علی انه لاینعزل السلطان بالفسق. ”

 کلید واژه

ولی : دوست ، نگهبان ، کسی که عهده دار کارهای دیگر باشد.

فقیه : عالم به احکام شرع ، دانا و دانشمند ، عالم به علم فقه

تسنن : پیرو سنت بودن ، عقیده کسانی که پس از پیامبر ، ابو بکر را خلیفه می دانند.

ادامه »

سیره عملی حضرت فاطمه(س) در ولایت پذیری و دفاع از ولایت

 تهیه و تنظیم:

الهه نوروزی

چکیده

با نگاهی دقیق به محتوای خطبه و سیره عملی آن حضرت در می یابیم که طرح مسأله فدک اگر چه در شمار مسایل مهمی است که مورد توجه آن بزرگوار بوده و مطالبه آن حق بزرگی بود که در معرض تجاوز قرار گرفته بود، اما با این همه در آن درجه از اهمیت نبود که حضرت فاطمه (س) تنها برای بدست اوردن آن به چنین اقدام شورانگیزی دست زند و شکوه خلافت غاصب دولتمردان تازه به قدرت رسیده را درهم کوبد.

بنابراین هدف مهم و پیام روشن سخنان فاطمه(س) در مسجدالنبی و در استیضاح خلیفه وقت، احیای اسلام و رهایی آن از اسارت و اصلاح مدیریت جامعه و نقش تعیین کننده آن در تعالی و بالندگی امت و تأکیدی ویژه بر حفظ سیره عملی پیامبر در حراست از مقاوم ترین پایگاه اسلام بود.

کلید واژه: حضرت فاطمه(س)، دفاع، ولایت، علی بن ابی طالب(ع)

ادامه »

عوامل و موانع پیشرفت اسلامی

پژوهشگر :

حوریه نکوئی

چکیده مطالب

در این تحقیق بر آنیم که مطالبی را درباره پیشرفت و توسعه و عوامل و موانع پیشرفت به عرض شما عزیزان برسانیم قبل از هر چیز ، معنای لغوی و اصطلاحی و اصطلاحی پیشرفت و مفهوم آن را به دیدگاه اسلامی – ایرانی برای شما بازگو خواهیم کرد که در این تعریف ، نیازهای مادی و معنوی انسان در رسیدن به توسعه با هم در نظر گرفته شده است و پیشرفت را از دیدگاه کشورهای دیگر با مفهوم اسلامی آن مقایسه می کنیم که از نظر غربی ها پیشرفت فقط شامل برآوردن نیازهای مادی زندگی انسان می شود ولی از دیدگاه اسلام پیشرفت هر دو نیاز مادی و معنوی انسان را در برمی گیرد و بعد توسعه و پیشرفت از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی در دو دیدگاه شاخصه های جامعه توسعه یافته و سیاست های توسعه و پیشرفت از منظر ایشان را بیان خواهیم کرد و بعد به عوامل و موانع پیشرفت خواهیم پرداخت و با توجه به نقش انسان در جهان هستی که کاملترین مخلوق خداست بحث خواهیم کرد .

آخرین مطلب که به سمع نظر شما عزیزان خواننده این مقاله خواهد رسید رازها و راه های پیشرفت است که آنها را در چند عنوان برای شما عزیزان بازگو خواهم کرد . ان شاء الله که بهره کافی از این مطالب برده باشید .

و من الله توفیق

ادامه »

سلامت روانی و توانمند سازی خانواده

سلامت روانی و توانمند سازی خانواده

عادله عامری[1]

چکیده:

سلامت روان: قدرت آرام زيستن و با خود و ديگران در آرامش بودن است، آگاهي از درون و احساسات خويشتن است، قدرت تصميم گيري در بحران ها و مقابله با فشارهاي زندگي است.

شخصي که از سلامت رواني بالايي برخوردار است از کار و زندگي خود احساس رضايت دارد و از وقت خود استفاده مفيد مي نمايد، با ديگران از در تفاهم وارد مي شود و براي احساسات و عواطف مردم ارزش قايل بوده و آنها را محترم مي شمارد. چنين فردي مي تواند محبت کند، ديگران را دوست بدارد خود را با ديگران وفق بدهد و با اجماع سازگار شود.

در کنار ساير جنبه هاي مربوط به رشد فرد، ارتقاء سلامت رواني و عاطفي يکي از مولفه هاي مهمي است که در کانون خانواده بايد مورد توجه قرار گيرد و پدر و مادر به عنوان افراد در تامين آن وظيفه دارند شرايطي را مهيا سازند تا ضمن بهره گيري از تعاليم اسلام به رشد سلامت رواني فرزندان، خانواده و جامعه کمک نمايند. خانواده سالم كودك را به جهتي سوق مي دهد كه در بزرگسالي فردي مومن ،شاد، صادق ،اجتماعي ،خودكفا ،مفيد وموثر براي خود وديگران بوده ودر محيط مختلف قدرت تطابق داشته باشد

عواملی که موجب توانمندسازی خانواده ها می شود عبارتند از: مهربانی و قدرشناسی، انعطاف پذیری و پذیرش تغییرات، روابط جمعی، وابستگی های خانوداگی، کارکردن با یکدیگر، متعهد بودن.

كليد وا‍‍‍‍‍ژه: سلامت، روان، توانمندسازی، خانواده

…………………………………………………….

[1] طلبه های پایه سوم مهر، مدرسه علمیه امام جعفر صادق (ع)، شاهرود.

ادامه »

رسانه و خانواده

پژوهشگر:

عطیه ابراهیمی[1]

چکیده

از منظر اسلام ، خانواده یکی از نعمت های بزرگی است که به بشریت عرضه شده و اولین و مهمترین نهاد و گروه اجتماعی است . سالیان زیادی است که تلویزیون سرگرمی غالب خانوادهاست . امروزه در جهان ارتباطاتی و عصر تبلیغات ، رسانه جایگاه بس مهمی یافته است و هم چنان نقش پر رنگی در زندگی افراد ایفا می کند . رسانه با شکل دادن ارزش ها و هنجارهای فرهنگی و بازتاب آن ها ، رفته رفته به مکانی تبدیل می شود که افراد در آن به دور از تعامل اجتماعی ، در دنیای واقع ، هویت خود را جست و جو می کنند . آن گاه ارزش ها و الگوهای رفتاری ، نه در خانواده که در رسانه ها تعریف می شود . از طرفی رسانه ها با اهداف تجاری و تبلیغاتی خود ، ایده های غیر واقع گرایانه ای را به تصویر می کشند که اغلب بر خلاف تصور مخاطب ، قابل تحقق نیستند . نباید اجازه داد تماشای بیش از حد تلویزیون ، خانواده ها را از فرهنگ و ارزش های اصیل خود دور کند . اما بی تردید ، هماهنگ سازی این دو نهاد مهم ( رسانه و خانواده ) می تواند بر هدایت و راهبری جامعه اثر بگذارد . اکنون که در پرتو نظام مقدس جمهوری اسلامی ، رسانه ملی در انجام رسالت خطیر الهی خود ، به تولید و ارائه برنامه های انسان ساز مشغول است ،  عمل به ضرورت ها و تاکیدات نظری و عملی اسلام در خصوص خانواده که سنگ بنای جامعه است ، ضرورت می یابد .

کلید واژه :رسانه – خانواده – تلویزیون – مخاطب – ارزش – ارتباطات – هنجار – تبلیغات

………………………………………….

[1] - طلبه پایه دوم بهمن

ادامه »

تاثیر رسانه های فرهنگی برکارکردهای خانواده

فاطمه علی محمدی

 چکیده
با توجه به این که خانواده از ارکان مهم یک جامعه است که با فعالیت ها و انواع کارکردهای خود زمینه شکل گیری یک جامعه را ایجاد می کند و همچنین از آن جا که در عصر حاضر رسانه های جمعی یکی از موثرترین عوامل فرهنگ پذیری و القای مسائل اجتماعی است در این مقاله تلاش شده است تا به بررسی ابعاد گوناگون خانواده پرداخته و تاثیر رسانه های جمعی را بر هر کدام از این ابعاد بررسی کند.لذا تاثیر رسانه های گروهی بر فرهنگ خانواده؛ تاثیر رسانه ها بر اقتصاد خانواده ،تاثیر رسانه ها بر اخلاق خانواده و بر مسائل اجتماعی خانواده بررسی شده است.

 کلید واژه ها:

رسانه گروهی- خانواده- هویت-فرهنگ-اخلاق-کارکردهای خانواده-جرایم اجتماعی

ادامه »