جایگاه های حقوق زن

فاطمه حیدری

ازدواج که در آن رضایت زن رکن اساسی است با هر که میل دارد و احساس رضایت در زندگی با آدمی کند به اراده ی خود انتخاب کند و اگر اکراهی در کار باشد بر طبق موازین اسلامی آن نیز باطل می باشد. اما مساله ای که از نظر ولایت پدران بر دختران مطرح است این است که آیا در عقد دوشیزگان که برای اولین بار ازدواج می کنند اجازه ی پدر شرط است یا نه؟ در اینکه پدر اختیار دار مطلق او نیست و نمی تواند بدون میل و رضای او، او را به هر کس که دلش می خواهد شوهر بدهد حرفی نیست اختلافی که میان فقها است در این است که آیا دوشیزگان حقّ ندارند بدون آنکه موافقت پدران را جلب کنند ازدواج کنند و با موافقت پدران به هیچ وجه شرط صحت ازدواج آن ها نیست اکثریت فقها خصوصاً فقهای متاخر موافقت پدر را شرط نمی دانند ولی عده ای هم آن را شرط می دانند و قانون مدنی هم از دسته ی دوم که فتوی آن ها موافق احتیاط است پیروی کرده است قانون در اینجا به هیچ وجه زن را تحقیر نکرده است بلکه دست حمایت خود را روی شانه ی او گذاشته است تحقیق حاضر سعی دارد با بیان جایگاه های حقوق زن، دید روشنی را در مورد حقوق زنان به تمامی اقشار جامعه فراهم آورد.

بررسي تطبيقي جايگاه و حقوق زن بعثت

در بين اعراب زمان پيامبر(صلي الله عليه وآله و سلم)

پژوهشگر :

زهرا بيگم طباطبايي

چكيده :

      موضوع پژوهشي كه پيش روي شماست تحت عنوان درآمدي بر مقايسه جايگاه و حقوق زن قبل و بعد از بعثت در جامعه ي عرب مي باشد .

      هدف از ارائه ي اين تحقيق ، آشنايي با مقام و مرتبه ي زن در ميان جوامع مختلف از جمله جامعه ي عرب جاهلي مي باشد ، ديگر اين كه اسلام تا چه حد به زن منزلت بخشيد و او را از چه سطحي به چه جايگاهي رساند و در كنار آن روشن تر شدن تعاليم دين مبين اسلام .

      در گردآوري مطالب اين تحقيق از 50 منبع استفاده كردم . روش كار به صورت    كتابخانه اي و از طريق فيش برداري بوده است .

      اصطلاحات كليدي عبارتند از : زن ، بعثت ، حقوق ، جايگاه .

      فرضيه اي كه در پي اثبات آن بودم عبارتست از :آگاهي داشتن به تعاليم اسلام ، نوع رفتار را نسبت به زن در خانه و اجتماع تغيير مي دهد و دين اسلام در جايگاه و حقوق زن تأثير دارد.

      اين تحقيق شامل چهار بخش است : بخش اول كليات ، بخش دوم كه داراي فصل هاي زن در جوامع متمدن و غير متمدن و زن در اديان آسماني قبل از اسلام است ، بخش سوم و چهارم مقايسه ي جايگاه و حقوق زن قبل و بعد از بعثت در جامعه ي عرب مي باشد .

      به طور كلي در جوامع و ملت هاي گذشته زن را از لحاظ خلقت و آفرينش در سطح مرد نمي دانستند و آن طور كه بايد و شايد حقوق زن را به رسميت نمي شناختند و با خود او نيز به مانند شيء مملوك و كالا رفتار مي كردند . اين طرز برخورد مختص جامعه ي عرب نبود بلكه در جوامعي متمدن چون يونان ، روم ، ايران و ديگر جوامع ديده مي شد ، در ميان اعراب آن چه كه اين نوع رفتارها را را آشكارتر نشان مي دهد ، پديده ي وحشتناك زنده به گور كردن دختران بود ، در كتب تاريخي بسيار به اين مطلب اشاره شده كه اعراب به دليل فقر اقتصادي و يا به دليل اين كه دختر مانند پسر قدرت رزم آوري ندارد و يا دليل هاي ديگر او را زنده به گور مي كردند، در قرآن خداوند به اين مهم اشاره كرده آن جا كه مي فرمايد : و إذا بشر أحدهم ..

      نه تنها با دختران رفتار خوبي نداشتند كه با زن در جايگاه مادري نيز رفتار مناسب با شأن او را نداشتند و او را به مانند ظرفي مي دانستند كه فقط براي توليد مثل آفريده شده است .

      از لحاظ حقوقي نيز زنان در ميان اعراب جايگاه شايسته اي نداشتند ، ارث كه به آن ها تعلق نمي گرفت ، مهريه كه نداشتند ، مالك اموال خود نبودند ، در امر ازدواج و طلاق از خود هيچ اختياري نداشتند ، از لحاظ حقوق اجتماعي و سياسي نيز از وضعيت خوبي برخوردار نبودند و خيلي موارد ديگر . . .   .

      وقتي كه پيامبر (صلي الله عليه وآله) در ميان اعراب به پيامبري مبعوث شد در يكي از      ميدان هايي كه خيلي احكام اسلامي ريشه و نموّ پيدا كرد ، در عرصه ي جايگاه و حقوق زن بود كه انقلاب عظيمي در اين زمينه به وقوع پيوست . نوع رفتار پيامبر (صلي الله عليه وآله) با زن و دختر ، جايگاه زنان و دختران را توضيح داد چرا كه پيامبر (صلي الله عليه وآله) نمونه ي كامل رفتار عملي و نظري را داشتند ، از لحاظ حقوقي نيز ، اسلام ، زن را مشمول قانون ارث ، مهريه ، ازدواج و طلاق و . . . گردانيد .

      تعاليم اسلام به حدّي به زن بها داد كه براي بعضي اعراب جاي تعجب و شگفتي داشت ، به هر كدام از اين موارد در جاي خود به طور مفصل اشاره شده است .

      در پايان اميدوارم كه اين پژوهش بتواند تا اندازه اي پرده ي ابهام را از اسلام و تعاليم اسلام در اين زمينه كنار بزند و باعث درخشش بيش تر آن شود .

ادامه »