توبه و استغفار در رستگاري انسان

گردآورنده:

خديجه عجم

چکیده :

انسان اغلب به سعادت خود می اندیشد ، با این حال گاهگاهی مورد وسوطه شیطان قرار می گیرد و به گناه آلوده می شود و از مسیر سعادت باز می ماند . خداوند برای رسیدن به سعادت ، توبه را پیش روی او نهاده و بارها به بازگشت توصیه دارد : « توبوا الی الله » [1] و هرچند خداوند  کریم درجای جای قرآن دستوراتی درباره « خود سازی » ، « تقوا » ، « مراقبه و محاسبه » و « یاد خدا و دورای از شیطان »  برای رشد ، کمال و رسیدن به سعادت ابدی و حیات جاودانه به مومنان داده است ، اما از سوی دیگر ، بخاطر زندگی انسان در دنیای ماده و مادیات و وجود دشمنان سرسختی چون شیاطین ، نفس اماره ، جهالت ، شهوات …. گاه پرده بر روی اندیشه انسان افکنده شده و در پی تبعیت از آن ها و ارتکاب گناه و معاصی زمینه سقوط و بدبختی او فراهم می شود .اینجاست که خداوند حکیم برای نجات انسان از ورطه تباهی ، « باب توبه و استغفار » را به روی بندگان خویش گشوده و آن هارا به پشیمانی و طلب بخشش دعوت می کند تا راه برای بازگشت این انسان فریب خورده باز باشد و امیدواری به لطف و رحمت بیکران الهی ، بار دیگر برای تعالی روح خویش تلاش کند و براین اساس درایات و روایات فراوانی انسان را به توبه و استغفار فرا می خواند : یا ایها الذین امنوا توبوا الی الله توبه نصوحا عسی ریکم آن یکفر عنکم سیئاتکم [2] » ای کسانی که  ایمان آورده اید به سوی خدا توبه کنید ، توبه ای خالص امید است که پروردگار گناهان شما را بپوشاند .

[1] - درآغوش خدا ، خرمی  مشگانی ، ابراهیم ، ص 5
[2] - قران کریم ، تحریم آیه

نتیجه گیری :

ازاین تحقیق نتیجه می گیریم توبه پس از امر استغفار اتفاق می افتد که استغفار به معنای طلب آمرزش گناهان پیشین و توبه پشیمانی و بازگشت به خدا درباره گناهانی که امکان دارد در آینده واقع شود . و توبه صورت مکمل استغفار درجهت رسیدن به هدف آن یعنی آموزش است . وتوبه واقعی درخواست عفو بخشش گناهان و استغفار ترجمان روح توبه است .

  منابع و مآخذ:

قرآن کریم

تفاسیر

1- مطهری ، مرتضی ، آزادی معنوی ، انتشارات صدرا ، 1378.

2- مظاهری ، حسین ، جهاد با نفس ، انتشارات انجمن اسلامی معلمان قم ، شهریور 1365.

3- جباران ، محمد رضا ، درسنامه علم اخلاق 2 ، انتشارات مرکز نشر هاجر ، 1383.

4-  مصطفوی ،  فریده ، جعفری ، فاطمه ، / معصومی ، صدیقه ، انتشارات  بوستان کتاب قم 1378.

5- انصاریان ، حسین ، توجه در آغوش رحمت ، انتشارات دارالعرفان ، 1382.

6- سادات ، محمد علی ، اخلاق اسلامی ، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتاب علوم انسانی .

7- خرمی مشگانی ، ابراهیم ، درآغوش توبه ، انتشارات مرسل 1335.