مقاله بررسی رحم اجاره ای در فقه و حقوق

پژوهشگر:طیبه عرب احمدی

چکیده

امید به بقاء و ادامه نسل در تمام قرون برای انسانها امری فطری است. این امر در حقیقت یک نوع کمال برای انسان محسوب می شود. امروزه پیشرفتهای علمی سبب شده است که بسته شدن نطفه انسان راه شناخته شده آمیزش امکان پذیر گردد. و لقاح خارج از رحم با تولید انسان بیرون از رحم بدون آمیزش مشروع و یا مشروع و همچنین تولید درون رحمی انسان از طریق کاشتن یا تلقیح از مسائل نوخاسته ای است که به اقتضای پیشرفت زمان و دگرگونی های علمی مطرح شده است. با توجه به این پیشرفتها تحقیق حاضر درباره رحم اجاره ای و بررسی این موضوع می پردازد. مشروعیت موضوع فرزنددار شدن با دخالت عاملی به نام اسپرم (منی) بیگانه یا تخمک بیگانه با توجه به آیات و روایات و قواعد فقهی مورد بحث قرار می دهیم و بر آن است که بتوانیم حکم کلی از این در مورد نسب در چنین حالتی را مورد بررسی و کنکاش قرار دهیم. در ادامه به بررسی های کلی تری در این موضوع خواهیم پرداخت.

…………………………………………………

1. طلبه سطح 2 مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع) شاهرود

ادامه »

به همت واحد پژوهش مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع) سطح 2 شاهرود، روز دوشنبه همایشی با عنوان «فاطمه کوثر بشریت» برگزار گردید.

در ابتدای همایش، آیاتی چند از کلام الله قرآن مجید، قرائت گردید. سپس یکی از طلاب مدرسه به نام فاطمه دامغانی ، خلاصه ای از پایان نامه ی خود با عنوان «بررسی تاریخی فدک» را بیان نمودند.

در ادامه ی همایش، کارشناس محترم «سرکار خانم جهازی» در مورد ویژگی ها و شیوه های تربیتی حضرت فاطمه (س) با توجه به خطبه فدکیه و حدیث مفاخره، سخنانی را ایراد نمودند.

روز دوشنبه مورخ 97/2/10 به مناسبت میلاد امام زمان (عج) نشستی با عنوان «آثار تربیتی فرهنگ انتظار» در مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع) سطح 2 شاهرود برگزار گردید.

ادامه »

  قرآن در نهج البلاغه با محوریت خطبه یک

پژوهشگر: طاهره عربعامری

چکیده:

قرآن کریم اولین و مهمترین منبع معارف اسلامی است و به عنوان برترین پیام خداوند است که همیشه مورد توجه علما و قرآن پژوهان بوده است .بزرگترین مفسر قرآن امام علی (علیه السلام)است که در خطبه های فراوانی به نقش و جایگاه قرآن توجه داشته است واهمیت خاصی برای قرآن قائل است و در بسیاری از سخنان خود قرآن را با اوصاف گوناگونی بیان کرده است.از جمله :قرآن کتاب نور ،مصباح هدایت ،قران ریسمان محکم الهی ،قرآن سرچشمه علم و حکمت و …و در خطبه یک نهج البلاغه هم انواع محتویات را بیان کرده است از جمله احکام عملی که شامل حلال و حرام و مباح و مصنوع و…می شودو همچنین علوم قرآن مثل ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه و عام و خاص و مطلق و مقید و …را مورد توجه قرار داده است .

کلید واژه:قر آن- نهج البلاغه – محوریت-خطبه

جلوه های تربیتی و اخلاقی سوره یوسف(علیه السلام)

پژوهشگر:سیده زهراموسوی[1]

چکیده

داستان حضرت یوسف (علیه السلام) زیباترین داستان مستند و پیوسته­ای است که قرآن آن را تنها در یک سوره به نام سوره­ی یوسف (علیه السلام) آورده است.

این سوره 111 آیه دارد که یکصد آیه آن به داستان حضرت یوسف (علیه السلام) از پیامبران بزرگ الهی اختصاص دارد که از کودکی آن حضرت شروع می­شود و تا به حکومت رسیدن او در مصر ادامه دارد. و به همین دلیل می­توان نکات تربیتی زیادی را در مسئله تربیت فرزند و یا ارتباط با خانواده و غیرخانواده از محارم و غیرمحارم به دست آورد که در این تحقیق به بررسی برخی از این نکات به صورت کتابخانه­ای و تحلیلی، توصیفی پرداخته شده است.

سوره­ی یوسف (علیه السلام) جایگاه ارزشی انسان و خصوصیات زشت و زیبایش را در قالبی بسیار زیبا و دلنشین بیان کرده، هم­چنین در این سوره حضرت یوسف (علیه السلام) به عنوان الگویی از انسانِ مخلص و محسن که منشأ بسیاری از ارزش­های انسانی و مکارم اخلاقی چون تقوا و کنترل نفس و عفت و پاکدامنی و صداقت و راستی و عفو و گذشت و… است معرفی می­شود و در مقابل آن زشتی­های اخلاقی مانند حسد و دروغ­گویی و تبعیض و بی­عدالتی مورد نکوهش قرار گرفته است.

تأکید بر توحید محور بودن داستان حضرت یوسف (علیه السلام) نشان از این دارد که در قرآن، همواره جهت­دهی تربیتی و اخلاقی به سوی توحید و خدامحوری است. از این­رو اگر نکات و جلوه­های اخلاقی و تربیتی این سوره در خانواده­ها و بالاتر از آن در جامعه اجرا شود، خانواده و جامعه­ای توحیدی و خدا محور خواهیم داشت. از طرفی خانواده­ها می­توانند با دقت در جلوه­های تربیتی و اخلاقی این سوره، موانع تربیت صحیح را شناسایی کرده و از آن­ها دوری کنند تا متحمل تبعات جبران­ناپذیری به فرزندان نشوند.

کلید واژه­ها: تقوا، صبر، عفت، توکل، اخلاص، حسد، دروغ، ادب، یوسف.

[1] - سیده زهراموسوی،طلبه سطح دو حوزه علمیه جعفرامام صادق(ع) شهرستان شاهرود،تاریخ پذیرش 1396

بررسی علم امام با محوریت زیارت جامعه کبیره

پژوهشگر:زینب بسطامی

چکیده

مقاله پیش رو با عنوان بررسی علم امام با محوریت زیارت جامعه کبیره  به بررسی علم امام می پردازد. به دلیل مبارزه با جهل و نادانی و پاسخ گویی به تناقضات و اختلاف هایی در مسئله علم امام اهمیت این پژوهش روشن می شود. علم به معنای دانستن،ادراک کردن و یقین کردن می باشد و امروزه اهمیت علم ودانش بر هیچ کس پوشیده نیست؛ به طوری که قرآن نیز در وجوب علم آموزی آیاتی را بیان کرده و به علم غیب امام و وجود علم برای امام تاکید داشته  است.

 طبق این پژوهش امام انواع مختلفی علم از جمله علم غیب ، علم به قیامت و… دارد و امام علم خود را از منابع متفاوتی از جمله قرآن  وراثت ازپیامبر و… به دست آورده است .

کلیدواژه:علم، امام ، علم امام،علم غیب

بررسی مفهوم برکت در آیات و روایات

پژوهشگر:زهرا مهدوی

چکیده

از مهم­ترین خواسته­های بشر « خیر » و « برکت » است که همه­ی انسان­ها با هر عقیده و اندیشه­ی دینی خواستار این دو در زندگی خویش هستند و در محاورات روزمره­ی خودشان از این کلمات « خیر و برکت » استفاده می­کنند.

در این تحقیق سعی شده است با بررسی اجمالی مفهوم برکت در آیات و روایات، اهمیت و ضرورت برکت و اسباب و عوامل آن از دیدگاه قرآن و روایات و  در زندگی ما انسان­ها بررسی شود. این تحقیق شامل سه بخش می­باشد و هر بخش آن دارای دو فصل است. بخش اول آن بعد از کلیات، به بحث مفهوم­شناسی درباره­ی دو کلمه « خیر و برکت » پرداخته است و کلمات خیر و برکت را در لغت و اصطلاح تعریف کرده­ایم.

و در بخش دوم آن به بیان این مطلب پرداخته که منشأ و سرآغاز همه­ی خیرات و برکات در نظام آفرینش، خداوند متعال است و همه­ی آفریده­ها چه بدانند و چه ندانند و چه بخواهند و چه نخواهند، به اندازه­ی ظرفیت و شایستگی خود از برکات الهی برخوردار می­شوند و همچنین ورود برکت به زندگی انسان به عواملی بستگی دارد (چه مادی چه معنوی) که این دو مقوله با هم در ارتباط هستند و جدای از هم نیستند. علاوه بر این برکت مصادیق فراوانی دارد که ما به چند مورد مهم آن در این بخش اشاره کرده­ایم.

در بخش سوم آن به بررسی عوامل برکت­زا (چه مادی، چه معنوی) و برکت­زدا پرداخته­ شده است این­که انسان می­تواند با انجام ندادن بعضی از اعمال و رفتار، موجب افزایش روزی خود و خانواده­اش شود و با انجام دادن بعضی دیگر از اعمال و رفتار موجب کاهش روزی خود شود. امید است که همه­ی ما انسان­ها از برکت­ها و موهبت­های الهی برخوردار شویم.

کلید واژه ها: برکت، وسعت، مبارک، خیر، رحمت، قرآن، فضل.

نقش انقلاب اسلامی ایران در زمینه سازی ظهور

پژوهشگر:زهرا رجبی

چکیده

ما در این مقاله به نقش انقلاب اسلامی ایران در زمینه سازی ظهور پرداختیم . از آنجایی که از مهم ترین عوامل استحکام  اعتقادات جامعه و فرهنگ حاکم بر آن نقش دارد در بحث زمینه سازی ظهور نیز با وجود آنکه عوامل متعددی دخیل است ولی از موثر ترین آن عوامل فرهنگ آن جامعه می باشد،با توجه به این مطالب ما در این تحقیق برآنیم که نقش انقلاب اسلامی ایران را در زمینه سازی  ظهور بررسی کنیم که از مهمترین شاخص ها در انقلاب اسلامی یکی نقش رهبر انقلاب در زمینه سازی است که رهبر معظم انقلاب امام خمینی (ره)که برجسته ترین شخصیت انقلاب وبنیان گذار آن است ،در مسیر مبارزات ،مهم ترین و اساسی ترین نقش را برای نظام معنایی مهدوی قایل شده و از آن بهره برده و بهره گیری مهم تر امام خمینی (ره) از مهدویت ،طرح ریزی شالوده نظام سیاسی جدید بر اساس نظریه ولایت فقیه است که همان نیابت عام از امام غائب (عج) به شمار می آید و دیگر عامل با توجه به حملات شدید دشمنان نظام بر علیه ایران نقش فرهنگ ،ایثار و شهادت طلبی می باشد و هرانقلاب و نظامی براساس معیارها و ارزش ویژه خود ظهور کرده و به وجود می آید.

برای بقاء و حفظ کیان آن وبرای این که با شکست یا انحراف مواجه نشود لازم است به تربیت افرادی مصمم،مقاوم و دانا اقدام شود تا به موقع از موجودیت انقلاب و نظام دفاع کنند.

 کلید واژه ها:ظهور،انتظار، منتظر

مقاله بررسی برخی از موانع تربیت اخلاقی از دیدگاه اسلام

پژوهشگر

راضیه عرب عامری

چکیده

بخش مهمی از علم اخلاق مربوط است به تربیت اخلاقی، اما از آنجا که همیشه در کنار هر خیری شر و ضدی است موانعی بر سر راه تربیت اخلاقی وجود دارد که شناخت و بررسی آن از دیدگاه اسلام و راهکارهای برطرف کردن این موانع امری لازم بل واجب است، این موانع بسیارند که در این تحقیق، بنده به تعدادی از آنان اشاره نموده ام ، از جمله:

جهل و فقدان معارف الهی که درمان آن، دانش اندوزی، بی اعتنایی به شک و رجوع به عالم است، غفلت، که چاره اش ذکر و نماز و محاسبه و عبرت از تاریخ و توجه به مغفول نبودن و تغییر محیط است، خشم و غضب،که از بین بردن انگیزه های غضب و یادآوری سرانجام بد آن و رجوع به احادیث ستایش دفع غضب، چاره آن است، شهوت و هواپرستی که گرسنگی و اجتناب از نگاه به صحنه های محرک و فیلم ها و نامحرم چاره آن است، دوستی با شیطان و عناصر شیطانی، که استعاذه و ایمان و توکل درمان آن است، حب دنیا که توجه به ناپایداری دنیا و ضرر در آخرت و ارزش انسان و دشواری حساب و …. درمان آنست ، دل بستن به آرزوهای دراز که پرهیز از غفلت و تفکر در عاقبت پیروی از آرزوهای دراز چاره آنست، حب مال که توجه به بی ثمر بودن مال در قیامت و نافع نبودن مال و …. چاره آنست، حرام خواری که کسب حلال اصلاح آنست، حب جاه که از دو راه علمی و عملی قابل درمان است، اعتیاد که با جلوگیری و ترک آن می توان آن را درمان نمود، تبعیض و بی عدالتی که با مقابله با پایه های تبعیض می توان شر آن را دفع نمود، گوش سپردن به تبلیغات باطل که با نهی از منکر می توان با آن مبارزه نمود.

گوش سپردن به نداهای شیطانی که با توجه به آثار زیانبار موسیقی و غنا بر زندکی آنان می توان آن را ترک نمود. دوستان نامناسب که با توجه به نکاتی چند از جمله عدم اعتماد به هر کس، عدم پیروی بدون اندیشه از افکار دوستان و . . . می توان از آثار زیانبار این دوستی ها کاست.

در این تحقیق از اطلاعات ثبت شده در کتابها استفاده کردم، لذا تحقیق کتابخانه ای می باشد.

واژگان کلیدی عبارتند از: تربیت، اخلاق، مانع، موانع تربیت اخلاقی.

 اسباب تقرب الهی از منظر برخی از  علمای معاصر

 مریم غیاث الدین

چکیده
با توجه به نظام متقن آفرینش و نظمی که بر آن حکم فرماست، در می یابیم که خلقت هیچ یک از موجودات بی هدف نبوده و هرکدام کمالات مخصوص به خود را دارندکه با کمک استعدادها و زمینه هایی که خداوند در اختیار آنها قرار داده ،باید به آن کمالات برسندولی در این میان استعدادهای موجودات مختلف باهم متفاوت است و بدین ترتیب کمالات آنها نیز باهم فرق می کند و با دقت در آنها می فهمیم که موجودات  بر اساس یک سلسله مراتب به صورت طولی از کمالات برخوردارند و انسان در رأس این سلسله قرار گرفته و نه تنها کمالات و استعدادهای سایر موجودات را دارد بلکه استعدادهای ویژه ای هم داراست و باید به کمالی برسد که بقیه ی موجودات به آن نخواهند رسیدو با توجه به نیازها و تمایلات فطری از جمله میل به جاودانگی و با نگرشی به آیات و روایات در خواهیم یافت که کمال انسان در رسیدن به قرب الهی است که در سایه ی عبودیت به دست می آید.و به این ترتیب لازم است انسان طالب کمال، به شناسایی اسباب و عواملی که موجب می شود او را به این مقام برساند، بپردازد وازاین میان علاوه بر کمک گرفتن از ائمه معصومین علیه السلام می توان از زندگی علمای هم عصرخود که راه اهل بیت علیهم السلام را در پیش گرفتند استمداد جست .از نظر این بزرگان ،ایمان و یقین مهم ترین رکن برای حرکت در مسیر تقرب است ک در سایه خود شناسی و به تبع آن خداشناسی به دست می آیدو بدون آن تلاش بی فایده است و بعد از ایمان لازم است انسان با عزمی راسخ و ثابت قدم در مسیر عبودیت بگذارد که از نظر علما ترک معصیت مهم ترین کار در این راه است که از گناهان گذشته توبه نماید و دیگر به گناه آلوده نشود.

    در این میان اعمالی نیز از نظر این بزرگان موجبات توفیق انسان را فراهم می کند مانند توسل به ائمه ی اطهار علیهم السلام و ذکرهای گوناگون از جمله ذکر شریف یونسیه که با حضور قلب و توجه می تواند موجب ترفیع درجات انسان شود.

کلیدواژه: قرب، عبودیت، جهاد.