مفهوم و مراتب ولایت در قرآن کریم

سیده زهرا موسوی[1]

چکیده

ولایت یکی از ارکان اصلی و آموزه های اساسی دین اسلام بوده و به تعبیر دقیق تر اصلی ترین آموزه های آن است. هدف اصلی آن تحقیق بررسی مولفه های ولایت مداری و عوامل موثر بر تحکیم آن بر مبنای آیات قرآن کریم و روایات معصومین( علیه السلام) است. فصل های مختلف این تحقیق شامل دلایل اهمیت ولایت مداری، مولفه های ولایت مداری، عوامل موثر در تحکیم ولایت مداری، آثار روحی و معنوی ولایت مداری و پیامدهای زیانبار تکذیب و مخالفت با ولایت می باشد.

انکار محوریت خداوند متعال در عالم هستی، موجب شکل گیری نظام های غیر الاهی می گردد؛ نظام هایی که به موجب آن، انسان محوری و به جای خدا محوری و عبودیّت می نشیند. در این نظام ها، قوانین تفکّر خود بنیاد بشر جایگزین قوانین برگرفته از وحی الاهی گردیده است. از این رو، به هر میزانی که اعتقاد به لزوم قوانین بر اساس ولایت تشریعی خداوند باشد، میزان ولایت پذیری و ولایت مداری جامعه بیشتر خواهد بود. در آیات و روایات فراوانی نیز بر لزوم این امر تاکید شده و دوری از ولایت تشریعی، موجب خسران شمرده شده است.به هر میزان که قوانین مدوّن جامعه از حوزه ولایت تشریعی خداوند فاصله گیرند، بر خود بنیادی بشر افزوده گردیده و محوریت خداوند متعال کم رنگ تر می شود. طبیعی است که پیشرفت سیاسی اسلامی در نظام ولایی، می بایست بر اساس محوریت ولایت تشریعی خداوند و خدا محوری شکل گیرد.

نتیجه ی این تحقیق نشان می دهد که آموزه های اسلامی زمانی معنای واقعی پیدا می کند که در چارچوب ولایت و در محور و مدار آن تحقق یابد. شرط پذیرش اعمال، ولایت مداری است و هر کس که به ولایت نزدیکتر شود و در ولایت مداری استوارتر گردد بهره ی بیشتری از چشمه های معنوی خواهد بود.

واژگان کلیدی: ولایت مداری، مولفه، تحکیم، آیات قرآن کریم، روایات معصومین( علیه السلام)

…………………………………………………………………………….

[1] - طلبه مقطع سطح دو، حوزه علمیه امام جعفرصادق(غ)، شهرستان شاهرود

مراتب استکمال نفس از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه

مهناز حسینی[1]

چکیده

نفس وجودی است حقیقتی ولی دارای مراتب، پایین ترین مرتبه نفس فقط یک رتبه از بدن بالاتر است ولی بالاترین مراتب آن حتّی از اعظم ملائک نیز برتر است. اگر انسان جنبه های روحانی خود را تقویت کند با فرشتگان و ارواح پاک همراه می شود و اگر جنبه جسمانی خود را تقویت کند به حیوانات و درندگان شبیه می شود اگر بخش روحانی بر جسمانی پیروز شود و تیرگی های جسمانی را از خود دور کند علم به حقایق برای او روشن می شود و محبّت حق تعالی در او آشکار و به فضایل نیک متصف  می شود و در این حالت است که نورانیّت الهی بر او ظاهر می شود.

از آن جا که انسان دارای دو بعد جسمانی و روحانی است اصالت بخشیدن به هر یک از این دو بعد در حرکت وی به سوی کمال متفاوت خواهد بود و از منظر قرآن و نهج البلاغه اصالت انسان با بعد روحانی اوست و کمال و تقرب انسان به سوی پروردگارش نیز از طریق همین بعد مسیر خواهد شد. بنابراین شناخت درست از مراتب انسان، برای رشد بعد روحانی وی ضروری است همجنین برای بیان غایت انسان نیز شناخت مراتب کمال وی امری لازم می باشد.

کلید واژه ها: قرآن، نفس، عقل، استکمال، اخلاق

…………………………………………………………………

[1] - سطح دو، حوزه علمیه امام جعفر صادق(علیه السلام)

اعجاز گیاهان در قران کریم

محبوبه ورزشکار

چکیده

یکی از بزرگترین  نعمت هایی که خداوند متعال به بشر عطا موده است قرار دادن خواص مختلف در گیاهان است. این امر از چنان اهمیتی برخوردار است که چندین آیه از آیات الهی در قران کریم به آن اختصاص داده شده است. برای مثال خرما درختی است که دارای خاصیت ملین بودن دارد و خوردن آن در دوران بارداری به صبور شدن اطفال کمک می کند همچنین ترنجبین از دیگر گیاهانی است که نام آن در قران بیان شده است و گیاه خنکی است که برای درمان بیماری هایی که در اثر گرمی به وجود می آیند موثر است.

بنده با توجه به اعجاز این دو گیاه بر آن شدم تا این پژوهش را طی دو فصل با روش کتابخانه ای و با هدف معرفی نشانه های خداوند تنظیم نمایم. در فصل اول به بررسی خرما از منظر ایات و روایات پرداخته و اعجاز علمی آن را بیان نمایم و در فصل دوم در مورد گیاه ترنجبین نکاتی را بیان نمایم.

بدیهی است با توجه به ابعاد گوناگون و جامع قران کریم و کمی فرصت در هریک از فصل ها سعی کردم جنبه ای از حکمت های بیان این گیاه در قران را بیان کنم لذا در فصل اول به جنبه ی پزشکی خرما و در فصل دوم به جنبه ی تاریخی و جغرافیایی ترنجبین بپردازم.

اخلاق اسلامی از منظر قرآن کریم

تهیه کننده  : منصوره رحمتی

چکیده :

     علم اخلاق به سبب اهمیت اخلاق است . اهمیت اخلاق را می توان از زوایای بسیاری بررسی کرد . نیاز به اخلاق را عقل انسان نیز درک می کند فواید علم اخلاق ایجاد شرایط روحی و روانی مناسب در فرد است .

    علم اخلاق و راهنمای انسان در دو کار است 1- اصلاح رفتار 2- پدید آوردن ملکات فاضله در نفس .

    یکی از ویژگی های نظام اخلاق اسلامی قابلیت آن با شرایط زمانی و مکانی مختلف است این ویژگی از برجسته ترین جنبه های اخلاق اسلامی است زیرا هر نظام اخلاقی در صورتی پاینده و برقرار می ماند که به نیاز های اخلاقی اسلام بهتر پاسخ دهد .

    اخلاق اسلامی مسیر رشد اخلاقی را بر همه ی انسان ها به طور مساوی گشوده می داند .

 واژه های کلیدی :

 اخلاق ، فضایل و زوایل اخلاقی ، تمایل اخلاقی ، کمال اخلاقی انسان  

ادامه »