رابطه فقر و ثروت با دین داری

زهره محمودیان

چکیده

فقر زمینه و بسترمناسبی برای پیدایش بسیاری از انحرافات است بر اساس آموزه های دین مبین اسلام، فقر نه تنها بر کردار و رفتار افراد فقیر تأثیر منفی دارد بلکه حتی بنیان های فکر و اعتقادی آنانرا نیز مضطرب و لرزان می سازد چرا که کسب درجات بالای ایمان نیازمند شناخت قوی وخرد دینی است. کسب این امتیازات نیازمند فرصت ها، وسایل و امکاناتی است که در شرایط عادی، فقرا از داشتن این امکانات در حد مطلوب محرومند، هر چند این ارتباط مطلق نیست و اغنیا هم دچار انحراف از نوع دیگر می شوند اما زمینه و بستر در شرایط فقر برای انحراف مساعدتر است.

تأثیر ویرانگر فقر بر رفتار فقیر به دلیل تحقیر، برچسب کجروی و بیگانگی نسبت به آداب و رسوم پذیرفته شده در جامعه ی می باشد. علاوه بر این افراد محروم در بسیاری موارد امکانات ووسایل و فرصت های موردنیاز برای نیل به اهداف مشروح اجتماعی را در اختیار ندارند. این بدین معنا نیست که انحرافات در فقرا و فقیران خلاصه گردد.بلکه نوع انگیزه، علل و انحراف و کجروی ثروتمندان با فقراتفاوت دارد. حتی کجروی ثروتمندان نسبت به نوع انحراف و کجروی فقرا زیان آورتر و ویرانگرانه تر می باشد.

از سنخ شناسی انحرافات و کجروی فقرا معلوم می شود که کجروی آنان یا برای تأمین معیشت و یا ناشی از حقارت و ضعف اعتماد به نفس می باشد.

از این رو به هر میزانی که این دو مشکل برطرف شود به همان میزان احتمال انحراف فقرا نیز کمتر خواهد شد. در بسیاری از موارد دیده شده است که انسان هایی علیرغم فقر، ایمان خود را حفظ کرده اند و ایمان در قشر فقرا بیشتر از ایمان در قشر اغنیاء است.

رابطه­ ی متقابل فقر و گناه از دیدگاه آیات و روایات

فاطمه نصرتی

چکیده

فقرا و مساکین هستند که از نظر مال و معیشت در مضیقه و تنگدستی قرار دارند. در اصطلاح فقه فقیر به کسی می­گویند که توان تأمین مخارج زندگی خود را ندارد. فَقُرَ ـ فَقارهً ـ چندان تنگدست شد که گویی کمرش زیر بار مایحتاج زندگی شکسته شده است.

مساکین یا بیچارگان کسانی هستند که از فقرا نادارترند و در واقع هیچ­گونه مالی ندارند. در تعریف فقرا و مساکین آورده­اند که: فقیر کسی است که او را قدرت و توانایی تأمین معاش خود و خانواده­اش نباشد و مسکین از فقیر وضعیت بدتری داردکه از شدت فقر مسکن گزیده و خانه­نشین شده است. فقرا و مساکین در زمره­ی کسانی هستند که مستحق دریافت زکاتند.

فقر تنها شامل فقر مادی و مالی نمی­شود و شامل فقر اخلاقی و مذهبی نیز می­شود که نوع دوم بسیار ناپسندتر از نوع اول است.