عنوان مقاله:نقش دین در سلامت روان

پژوهشگر: زهره عجم1

چکیده :

سلامت روان عبارت است ازشیوه های پیشگیری یا کاهش بیماری های روانی و اختلالات رفتاری و نیز افزایش کارایی و توانمندی در فکر،احساس و عمل؛این موضوع از جمله اموری است که اسلام با نظام جامع ،هماهنگ و دقیق خود نمی تواند نسبت به آن بی توجه باشد و در زمره ی آموزه های متعدد،متنوع و فراوان خود که گستره ی وسیعی از شئون فردی و اجتماعی را در بر می گیرد،از این مهم غفلت نموده باشد.

بیماری ها و فشارهای روانی و رفتارهای نابهنجار فردی و اجتماعی ،مرتبط با بینش ها ،باورها و اعتقادات افراد بوده واحصاءبرنامه اسلام در پیشگیری از این بیماری ها و مشکلات تاّمین و ارتقاءسلامت روان ،می تواند از جامعیت آموزه های دین خاتم حکایت کند .

امروزه زندگی پر اضطراب و دلهره که آرامش انسانی را سلب نموده و او را گرفتار آزارها و مشکلات فراوان روانی نموده است ،نمی تواند با فراموشی ذکر و یاد خداوند به عنوان تنها منبع اصلی آرامش بخش در میان انبوه اشتغالت و گرفتاری های زندگی روزمره بی ارتباط باشد. براین اساس رفتارهایی از قبیل توکل به خدا،دعا و…میتواند از طریق ایجاد امید و افزایش نگره های مثبت ،موجب آرایش درونی فرد شود.

 

کلید واژه ها:سلامت ،دین،بیماری،روان

 مقدمه

 مدت هاست که مذهب و پزشکی ،در پاسخ به بیماری و مرگ با یکدیگر آمیخته شده اند. در اغلب جوامع ،شفا دهندگان پیش مدرن ،شخصیت های مذهبی بوده اند. قربانی ،زیارت،دعا و…به صورت متداول برای بسیاری از بیماری های جسمی توصیه می شدند،یک عقیده مشترک در همه فرهنگ ها ی قدیمی این بود که بیماری،نتیجه زیر پاگذاشتن معیارهای اخلاقی یا مذهبی است.امروزه علی رغم کاهش احتمالی ارتباطات بین مذهب و سلامتی و بدن ،شاهد تداوم این ارتباطات می باشیم.

شرکت در مراسم مذهبی ،رفتارهای پرخطر و تکانه ای پرخاشگری افسردگی را کاهش می دهد. در مقابل در گروهی از افراد که در مراسم مذهبی شرکت نمی کنند ترس اعتماد به نفس پایین اظطراب و انرژی جسمی اندک به میزان بالایی مشاهده می شود.واین به دلیل آن است که با شرکت در مراسم مذهبی امید و احساس و تسلط برسرنوشت شخص فراهم شود واز این نظر فرد قدرتی را به دست میآورد که با سختی ها مقابله می نماید .چنین عقایدی نتایج روان شناختی قدرتمند دارد و می تواند برای افرادی که احساس بی ثباتی می کنند آرامش بیاورد.

در مقاله روبرو سعی شده به نقش و تاّثیر دین در سلامت روان انسان بپردازد باشد که مورد توجه واستفاده علاقه مندان قرار گیرد.

 

 فهرست منابع

 1.قرآن کریم

2.سادات،محمد علی،اخلاق اسلامی،چاپ نوزدهم،تهران،سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها،1376

3.مکارم شیرازی،ناصر،اخلاق در قرآن،چاپ دوم،قم،مدرسه امام علی بن ابی طالب،1379

4.صانعی،سید مهدی،بهداشت روان در اسلام،قم،بوستان کتاب،1382

5.دادفر،محبوبه،بررسی نقش دین در بهداشت روان و فرآیندهای روان درمانی«منبع الکترونیکی»قم،تبیان،1387

6.یوسفی،شهناز،بازشناسی تربیت جنسی با رویکرد اسلامی،قم،مؤسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی،1389

7.طباطائی،علامه سید محمد حسین،ترجمه تفسیرالمیزان،مترجم:سید محمدباقر موسوی همدانی،چ چهارم،قم،محمدی،1370

8.الهویری،محمد،تفسیرالمعین،چ پنجم،قم،طلیعه نور،بی تا

9.بیستونی،محمد،تفسیر جوان،چ دوم،تهران،بیان جوان،1382

10.هاشمی رفسنجانی،اکبروجمعی ازمحققان،تفسیر راهنما،چ چهارم،قم،بوستان کتاب،1386

11.جوادی آملی،عبدالله،تفسیرموضوعی قرآن کریم(توحید در قرآن)،چ اول،قم،اسراء،1383

12.مکام شیرازی،ناصر،تفسیر نمونه،چ بیست وپنجم،تهران،دارالکتب الاسلامیه،1386

13.دبیری،محمد،تکامل اخلاق در پرتواصول عقائد،چ اول،مشهد،یاوران جوان،1380

14.پریور،علی،چرا بیمارمی شویم،چ دوم،تهران،شرکت سهامی انتشار،1349

15.موسوی لاری،سید مجتبی،رسالت اخلاق در تکامل انسان،چ چهارم،قم،مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی،1376

16.منینجر،ویلیامومایر،جانوواتیزمن،الیس،رشدشخصیت وبهداشت روانی،مترجم:عشرت نظیری،چ دوم،تهرانواحد انتشارات انجمن اولیاءومربیان جمهوری اسلامی ایران،1369

17.ساجدی،ابوالفضل،سیمای مؤمن در قرآن و حدیث،چ اول،قم،بوستان کتاب ،1382

18.چی پاول،تروروجی انراسیت،سیعون،فشار روانی،اضطراب وراههای مقابله با آن،مترجمان:عباس بخشی پوررودسری وحسن صبوری مقدم،چ سوم،مشهد،شرکت به نشر،1377

19.صادقیان،احمد،قرآن و بهداشت روان،چ اول،قم،زمزم هدایت،1389

20.نجاتی،محمد عثمان،قران وروانشناسی،مترجم:عباس عرب،مشهد،بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی،1367

21.عانی ،نزار،کتابشناسی توصیفی-تحلیلی اسلام و روانشناسی،مترجم:بهروز رفیعی،چ اول،قم،پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،1385

22.نراقی ،ملااحمد،معراج السعاده،چ اول،قم،موعود اسلام،1386

23.ساجدی،ابوالفضل،«مقاله ی دین وبهداشت روان2»فصل نامه روان شناسی در تعامل بادین،سال اول،شماره

دوم،قم،مؤسسه آموزشی ،1387

24.پریور،علی،نابسامانی های روانی وبیماری های حاصله از آن،تهران،شرکت سهامی انتشار،1350

25.ابوترابی،علی،نقدملاک های بهنجاری در روانشناسی،چ اول،قم،مؤسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی،1386

26.سیدرضی ،نهج البلاغه،مترجم:محمد دشتی،چ سوم،قم،الهادی،1379