بررسی اجمالی نصایح اخلاقی لقمان حکیم به فرزندش ازمنظرآیات وروایات

پژوهشگر:زهرانصرتی[1]

چکیده

خداوند درمیان حکمت های لقمان، بخشی از حکمت های او به فرزندش را که ده فراز است، در قرآن در ضمن پنج آیه در سوره لقمان (آیات 13، 16، 17، 18، 19) می آورد که بیانگر ده نصیحت بزرگ و مفهوم عمیق انسان سازی است، و آن ده فراز عبارتند از:

1ـ توحید، 2ـ حسابرسی معاد، 3ـ نماز، 4ـ امر به معروف، 5ـ نهی از منکر، 6ـ صبر و استقامت، 7ـ تواضع، 8 و 9ـ پرهیز از راه رفتن مغرورانه و خوی خودخواهی، 10ـ اعتدال و انضباط در صدا و صوت. به دلیل این که قصد ما از انجام چنین پروژه تحقیقاتی بررسی و تبیین اجمالی نصایح اخلاقی لقمان می باشد لذا بر آن شدیم تا به سومین نصیحت لقمان یعنی نماز بپردازیم که اساس همه ادیان الهی نیز به شمار می رود و هم چنین در ادامه، نصایح اخلاقی دیگر را در ضمن آیات 17، 18، 19 به بررسی و تبیین آن می پردازیم. سومین نصیحت لقمان با عنوان بر پاداشتن نماز مطرح می شود که شامل مطالبی از قبیل اهمیت نماز، توجه به فلسفه و آثار نماز، نقش خشوع و حضور قلب در قبولی نماز و راهکارهای بدست آوردن خشوع و حضور قلب می باشد. چهارمین و پنجمین حکمت امر به معروف و نهی از منکر نام دارد. در این قسمت سعی شده مطالبی نظیر معنی معروف و منکر و اقسام و مراحل آن، آورده شود سپس به ذکر عوامل ترک این دو فریضه الهی پرداخته و نیز به بررسی این که آیا بین امر به معروف و نهی از منکر و آزادی تضاد وجود دارد پرادخته شده است و در آخر، بحث را با راهکارهای عملی کردن این 2 فریضه در جامعه به پایان بردیم در ششمین حکمت که با عنوان صبر و استقامت مطرح شده است مطالبی نظیر اقسام صبر، صبر جمیل، فرازهایی از صبر پیامبر و امامان (علیهم السلام) و پاسخ به یک شبهه مطرح می شود. هفتمین حکمت تواضع نام دارد در این قسمت سعی شده عنوان های زیر آورده شود: معنی تواضع و اقسام آن، نشانه های تواضع، صفات تواضع کنندگان و در آخر راهکارهای عملی

کردن آن در جامعه مطرح شده است. هشتمین و نهمین حکمت لقمان پرهیز از راه رفتن مغرورانه و خوی خودخواهی می باشد که عنوان های زیر را دارا می باشد، تکبر و خود پسندی، ذکر انواع تکبر و راهکارهای مبارزه با تکبر. دهمین و آخرین حکمت اعتدال و انضباط در صدا و صوت نام دارد که مطالبی نظیر معنای اعتدال در صدا و صوت، کنترل صوت از نظر قرآن و… مطرح شده است.

کلیدواژه ها

نصایح ، اخلاق ، لقمان

…………………………………………………….

[1]- فارغ التحصیل سطح دومدرسه امام جعفرصادق(ع)شهرستان شاهرود

ادامه »

تاثیرمادر در تربیت دینی فرزند از کودکی تا نوجوانی

نگارنده:انسیه نوروزی

چکیده:

تربیت دینی کودکان اهمیت خاصی در نظام آموزشی و تربیتی اسلام دارد.تحقیقات نشان می دهد بسیاری از افرادی که در بزرگسالی نسبت به عبادات و معنویت گرایش کمتری دارند ،ذاتاً بی اعتقاد به دین و تکالیف دینی نیستند.بلکه عواملی چون بی توجهی و عدم تقیّد والدین نسبت به انجام به موقع تکالیف عبادی در فقدان تمایلات معنوی فرزندان نقش بسزایی دارند.اگر چه پدر و مادر هرکدام به نوبه خود تأثیر خاصی در تربیت صحیح فرزند دارند اما در این میان نقش مادر پررنگ تر است؛ چرا که بیش از پدر مرتبط با فرزند می باشد. آنچه که باید بیش از پیش مد نظر قرار گیر اخلاق و رفتار مادر است چرا که کودک در رفتار او را شاهد و نمونه قرار داده و مفاهیم مذهبی و اخلاقی را از او می گیرد.در تربیت دینی و اسلامی پرهیز کاری رأس هر امر،افضل اعمال و مورد محبت خداست. مهم این است که مادر در مسیر تقوای الهی باشد و تربیتش را بر اساس پرهیز از گناه و عبادت خداوند متعال قرار دهد. بنابراین اخلاق و تقوای مادر در تربیت دینی فرزند بسیار تأثیر گذارند.البته توجه به مسائلی از قبیل دوران بارداری و شیردهی مادر و همچنین تغذیه حلال و مناسب مادر و فرزندش مهم بوده و باید مادران بدانند که آغاز تربیت فرزند بهتر است از همان دوران کودکی و طفولیت باشد ودر این دوران با انتخاب نام شایسته ومناسب وهمچنین پرورش عزت نفس در کودک وآموزش قرآن واحکام وآداب غذاخوردن و… می توان در تربیت دینی کودک گام برداشت. در نوجوانی هنگامی که شخصیت نوجوان در حال شکل گیری است تمام تلاش خود را برای تربیت دینی او انجام دهد و در جوانی با  مشورت کردن با او وانتخاب همسر خوب و شایسته و … او را در تربیت دینی کمک کند.لذا سعی شده است در این مقاله به نقش مادر در تربیت دینیفرزنددر دوران جنینی، کودکی، نوجوانی اشاره گردد. امید است مورد استفاده مادران قرار گیرد.

 واژگان کلیدی: مادر، تربیت دینی، تربیت، معنویت

ادامه »