بررسی اجمالی نصایح اخلاقی لقمان حکیم به فرزندش ازمنظرآیات وروایات

پژوهشگر:زهرانصرتی[1]

چکیده

خداوند درمیان حکمت های لقمان، بخشی از حکمت های او به فرزندش را که ده فراز است، در قرآن در ضمن پنج آیه در سوره لقمان (آیات 13، 16، 17، 18، 19) می آورد که بیانگر ده نصیحت بزرگ و مفهوم عمیق انسان سازی است، و آن ده فراز عبارتند از:

1ـ توحید، 2ـ حسابرسی معاد، 3ـ نماز، 4ـ امر به معروف، 5ـ نهی از منکر، 6ـ صبر و استقامت، 7ـ تواضع، 8 و 9ـ پرهیز از راه رفتن مغرورانه و خوی خودخواهی، 10ـ اعتدال و انضباط در صدا و صوت. به دلیل این که قصد ما از انجام چنین پروژه تحقیقاتی بررسی و تبیین اجمالی نصایح اخلاقی لقمان می باشد لذا بر آن شدیم تا به سومین نصیحت لقمان یعنی نماز بپردازیم که اساس همه ادیان الهی نیز به شمار می رود و هم چنین در ادامه، نصایح اخلاقی دیگر را در ضمن آیات 17، 18، 19 به بررسی و تبیین آن می پردازیم. سومین نصیحت لقمان با عنوان بر پاداشتن نماز مطرح می شود که شامل مطالبی از قبیل اهمیت نماز، توجه به فلسفه و آثار نماز، نقش خشوع و حضور قلب در قبولی نماز و راهکارهای بدست آوردن خشوع و حضور قلب می باشد. چهارمین و پنجمین حکمت امر به معروف و نهی از منکر نام دارد. در این قسمت سعی شده مطالبی نظیر معنی معروف و منکر و اقسام و مراحل آن، آورده شود سپس به ذکر عوامل ترک این دو فریضه الهی پرداخته و نیز به بررسی این که آیا بین امر به معروف و نهی از منکر و آزادی تضاد وجود دارد پرادخته شده است و در آخر، بحث را با راهکارهای عملی کردن این 2 فریضه در جامعه به پایان بردیم در ششمین حکمت که با عنوان صبر و استقامت مطرح شده است مطالبی نظیر اقسام صبر، صبر جمیل، فرازهایی از صبر پیامبر و امامان (علیهم السلام) و پاسخ به یک شبهه مطرح می شود. هفتمین حکمت تواضع نام دارد در این قسمت سعی شده عنوان های زیر آورده شود: معنی تواضع و اقسام آن، نشانه های تواضع، صفات تواضع کنندگان و در آخر راهکارهای عملی

کردن آن در جامعه مطرح شده است. هشتمین و نهمین حکمت لقمان پرهیز از راه رفتن مغرورانه و خوی خودخواهی می باشد که عنوان های زیر را دارا می باشد، تکبر و خود پسندی، ذکر انواع تکبر و راهکارهای مبارزه با تکبر. دهمین و آخرین حکمت اعتدال و انضباط در صدا و صوت نام دارد که مطالبی نظیر معنای اعتدال در صدا و صوت، کنترل صوت از نظر قرآن و… مطرح شده است.

کلیدواژه ها

نصایح ، اخلاق ، لقمان

…………………………………………………….

[1]- فارغ التحصیل سطح دومدرسه امام جعفرصادق(ع)شهرستان شاهرود

ادامه »