گزارش برگزاری میزگرد

 با عنوان : «نقش و جایگاه بقاع متبرکه در تعلیم و تربیت اسلامی (چالش ها، راهکارها)»

تاریخ برگزاری: 99/3/11

مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع)-شاهرود

به همت مدرسه علمیه امام جعفر صادق(علیه السلام) شاهرود و همزمان با سالگرد تخریب قبور ائمه بقیع (علیهم السلام) در هشتم شوال، روز یک شنبه مورخ 11/3/99 میزگردی با عنوان «نقش و جایگاه بقاع متبرکه در تعلیم و تربیت اسلامی (چالش ها، راهکارها)» توسط واحد پژوهش مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع) شاهرود در سامانه سیما برگزار گردید.

کارشناسان این میزگرد، سرکار خانم «مریم جهازی» و سرکار خانم«نرجس طاشیان» بودند.

در ابتدای میزگرد سرکار خانم جهازی ضمن تسلیت به مناسبت سالگرد تخریب قبور ائمه بقیع(علیهم السلام) ، به پیشینه جایگاه بقاع متبرکه و زمینه ی ایجاد تمدن اسلامی و ترویج آن توسط بقاع متبرکه اشاره کرده در این زمینه فرمودند: «تمدن اسلامی مرهون تمدن فرهنگ، اداب ، اخلاق،  احکام و معارفی است که از متن و بطن اسلام بدست آمده و در بقاع متبرکه آموزش داده شده است. یکی از نگاه هایی که می توان به بقاع متبرکه داشت  بحث رسانه بودن این بقاع است. در گذشته بقاع متبرکه به عنوان یک رسانه ی غیر غریب برای آموزش تعالیم اسلام مورد استفاده قرار می گرفت و به وسیله آن مفاهیم و پیام های مورد نظر را به مخاطب منتقل می شد.

یکی دیگر از کاربردهای بقاع متبرکه رفع جهل مردم است. توضیح آنکه: مردم به خاطر ارادتی که به این بزرگواران دارند برای عرض ادب در این مکان ها حاضر می شوند در نتیجه می توان از ظرفیت این بقاع برای آموزش تعالیم اسلامی استفاده کرد و می توان مردم را به سمت فرهنگ دینی که همراه با بصیرت افزایی باشد، سوق داد»

ایشان به چالش هایی که در مقابل بقاع متبرکه وجود دارد اشاره کرده، در این زمینه بیان داشتند: «چالش هایی که در این زمینه وجود دارد عبارتند از: 1. توجه بیش از حد به فضای این بقاع به جای توجه به کاربرد آن ها 2. محدود شدن فعالیت های این بقاع به مراسم شادی و عزا در حالی که می شود از این فضا برای بالا بردن تعالیم دیتی و سطح بصیرت مردم استفاده کنیم. 3. حضور گردشگران : در عین اینکه گردشگری می تواند در انتقال فرهنگ اثر گذار باشد اما آسیب هایی که گردشگران ایجاد می کنند این آثار را تحت الشعاع قرار می دهند لذا آثار مفید آن به چشم نمی آید. و علت آن این است که: وقتی بعضی از این افراد به اماکن مقدس وارد می شوند با نحوه ی حضورشان فرهنگ و معنویت ان فضا را زیر سؤال می برند در حالی که می توان از این فضا به گونه ای استفاده کرد که گردشگران نیز تحت تاثیر فضای معنوی و دینی بقاع قرار گرفته و خود آن ها به عنوان عاملان و مبلغان مکتب اهل بیت (علیهم السلام) باشند. در حالی که این اتفاق نمی افتد»

خانم جهازی در پایان سخنان خود راهکارهایی را که برای مقابله با این چالش ها وجود دارد نام برده، فرمودند: «راهکارهایی که می توان برای مقابله با این چالش ها ارائه کرد: یکی بحث موقوفات هست که می توان از آن ها در راستای بالا بردن سطح معارف اسلامی مدد گرفت. یعنی منافع موقوفات تنها برای برگزاری مراسم شادی و یا عزا صرف نشود بلکه این منافع را با اجازه واقف و متولی در جهت تعلیم و تعلم استفاده کرد. کما اینکه در گذشته هم این اتفاق افتاده ما موقوفاتی حتی در شاهرود داریم که برای تعلیم و تعلم بوده است. همچنین باید ظرفیت های موجود این اماکن شناخته شود و از دانش روز در جهت آنچه مورد توجه جوانان است بهره برد. مانند کتابخانه های مجهز، کتابخانه های دیجیتال و غیره . زیرا با این کار می توان حضور نسل جوان را در این مراکز بیشتر کرد و از ظرفیت آن ها در جهت گسترش تمدن اسلامی و آنچه مورد توجه مقام معظم رهبری (حفظه الله) استفاده کرد.

بحث دیگر نقش تاثیر گذاری این بقاع بر ایجاد آرامش روحی و روانی در میان مردم است که در حال حاضر این نقش به دلیل گسترش کرونا در کشور قابل مشاهده است زیرا این جایگاه ها انسان  را به یاد خدا می اندازند و آرامشی ایجاد می کنند که این آرامش مطابق طبع و سرشت بشر است. »

در ادامه میزگرد، سرکار خانم طاشیان ضمن تشکر از سرکار خانم جهازی، به چالش های دیگری که در مقابل استفاده درست از این اماکن مقدسه وجود دارد اشاره نموده، فرمودند: «تقلیل جایگاه اماکن مقدسه به محلی برای انجام نیایش و مراسم عبادی، باعث فاصله گرفتن جمع زیادی از مردم نسبت به این امکان مقدس می شود. هرچند نباید نقش و کارکرد این اماکن در ایجاد آرامش روحی را نادیده گرفت اما باید انتظار داشته باشیم همانگونه که در صدر اسلام مساجد، محلی برای آموزش تعالیم اسلامی و حل مسائل و مشکلات مردم بودند، بقاع متبرکه نیز که شعاعی از نور اهل بیت (علیهم السلام) می باشند، به ادامه این رسالت بپردازند. اما متاسفانه سطحی نگری دینی و آمیختگی آن با برخی عافیت طلبی های شخصی، اماکن مقدسه و حتی برخی از مساجد را به وادی سکولار کشانده است. این در حالی است که اماکن مقدسه باید طبق فرموده مقام معظم رهبری(حفظه الله) قطب فرهنگی شهر باشند و مثل یک قلب تپنده در جامعه، حیات و نشاط و پویایی را به آحاد مردم جامعه تزریق کنند. به نظر می رسد با توجه همه جانبه به کارکرد دین و رسالت هادیان و رسولان الهی، بار دیگر شاهد تاثیرگذاری پررنگ این ستاره های درخشان هدایت، در عرصه های مختلف جامعه باشیم. »

ایشان در ادامه بیان داشتند: «در قضایای اخیر و شیوع بیماری کرونا ما شاهد سازماندهی و پشتیبانی اماکن مقدسه از مدافعان سلامت بودیم. موید این گفتار، گزارش مدیر کل بقاع متبرکه و اماکن مذهبی در 13 اردیبهشت ماه است، ایشان در این گزارش فرمودند: نزدیک به 7 میلیون ماسک توسط خادمین خیرین و نیروهای مردمی در بقاع متبرکه تولید و بین مردم و بیمارستان ها توزیع گردید.

مشارکت مردم در رزمایش مومنانه همدلی با آسیب دیدگان این بیماری با محوریت بقاع متبرکه برگ دیگری از این دفتر زرین است.

 کار دیگری که توسط تولیت استان قدس رضوی با ایجاد طرح خادمیاران رضوی صورت گرفته که هدف از آن هم رسیدگی بیشتر به محرومین جامعه، حل مشکلات آن ها، مشاوره دادن به خانواده ها، فعال کردن صندوق های قرض الحسنه برای کم کردن گوشه ای از آلام و دردهای قشر ضعیف و فعالیت های مختلف دیگر بوده است، باعث شده الحمدلله کار کرد اجتماعی اماکن مقدس و مذهبی در اذهان مردم همچون گذشته پررنگ و درخشان شود.»