منیره سعدی : هدف آفرینش انسان در قرآن

چکیده
قرآن کریم درباره آفرینش انسان، مطالب مختلفی بیان داشته است ، گاهی راجع به انسان اولی و گاهی درباره همه انسانهابحث میان آورده ، گاهی مبدأ شکل گیری و ایجاد اورا زمین می شمارد و گاهی خاک و گاهی گل و در بعضی موارد منشأ را نطفه و منی و در چند جا مراحل خلقت انسان را به ترتیب بیان کرده است.
مطالب عنوان شده در این تحقیق در چهارفصل تقسیم شده است ، فصل اول کلیات تحقیق که در آن تعریف ، اهمیت و ضرورت ، اهداف و فوائد ، پیشینه موضوع، سوالهای تحقیق، فرضیه و روش ، واژگان کلیدی وموانع ومشکلات تحقیق ذکر می شود.
در فصل دوم مراحل خلقت آدم در قرآن، مرحله اول خاک متحول، مرحله دوم تصویر، مرحله سوم دمیدن روح بیان می شود.
و همانا ما انسان را از گل و لای کهنه متغیر بیافریدیم*و آنگاه که پروردگارت به فرشتگان عالم اظهار فرمود مه من بشری از ماده گل ولای کهنه متغیر خلق خواهم کرد* پس چون آن عنصر را معتدل بیارایم و در آن از روح خویش بدمم همه (از جهت حرمت و عظمت آن روح الهی) بر او سجده کنید.
در فصل سوم بحث از فلسفه آفرینش به میان می آید که انسان باید برای زندگی خود ایده آلی تعیین کند که البته هیچ ایده آلی نمی تواند جایگزین فلسفه آفرینش شود. هر موضوع و یا اصلی که مورد گرایش انسان قرار گیرد و هدف، تلاش و کوشش انسان باشد و بتواند از عهده ی پاسخگویی به موقعیت انسان در هستی یا لااقل زندگی برآید آن اصل ایده آل انسان خواهد بود. در نتیجه انسان ناگزیر از آن است که هدف آفرینش خویش را دریابد . در این فصل انگیزه های سوال ازفلسفه خلقت انسان ذکر شده که به طور خلاصه عبارتند از ناپایداری زندگی، معمای مرگ، شکست در هدفگیریها شرایط نامساعد اجتماعی .
سوال حقیقی از فلسفه آفرینش در فصل چهارم هدف از آفرینش انسان بیان می شود. معنای هدف،برای هرکارو فرمان و هر راهی ، نقطه ای است که به آن ختم می شود.
و ما خلقت الجن والانس الا لیعبدون . و خلق نکردیم جن و انسان را مگر برای عبادت
هر حرکت و عمل مثبتی که از انسان صورت می گیرد به شرط آنکه به انگیزه قرب ربوبی و بر اساس ارزشها و تکالیف الهی باشد آن عمل و حرکت عبادت محسوب می شود.
بالاترین مقامی که انسان می تواند به آن دسترسی پیدا کند مقام قرب الهی یا قرب ربوبی است. منظور از قرب ربوبی آدمی به مقامی برسد که ربط خود را به خدا دریابد، مقام عبودیت بالاترین هدف آفرینش است. ودر آخر هدف آفرینش ازدیدگاه عقل بیان می شود که از نظر عقلی آفرینش نوعی احسان و فیض از جانب خداوند نسبت به موجودات ممکن است.
در احادیث اسلامی چنین آمده است که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم هدف از خلقت جهان بوده اند و خداوند به خاطر ایشان جهان هستی را آفریده است .
اگر محمد نبود نه دنیا را خلق می کردم و نه آخرت را همچنین نه آسمان و نه زمین و نه عرش و نه کرسی و نه لوح و نه قلم و نه دورخ را خلق می کردم و اگر محمد نبود ای آدم تو را خلق نمی کردم.