روز دوشنبه مورخ 24/7/96، به همت واحد پژوهش، واحد فرهنگی و بسیج مدرسه علمیه امام جعفر صادق (ع) شاهرود، نشست پژوهشی با عنوان «مصادیق و ویژگی های امر به معروف و نهی از منکر در فقه شیعی» در سالن اجتماعات این مدرسه برگزار شد.

 کارشناس محترم، جناب آقای دکتر عباسی، سخنان خود را با دعایی از امام سجاد(ع) شروع کردند.

ایشان از حضار خواستند به مساله ای که در مورد امر به معروف و نهی از منکر مطرح است،پاسخ دهند.

آقای دکتر عباسی، پرسیدند: آیا معروف و منکر تنها در حجاب زنان و لباس مردان خلاصه می شود؟ امر به معروف و نهی از منکر به چه دلیلی اتفاق می افتد؟ آیا نه این است که خداوند از ما می خواهد جامعه را اصلاح کنیم؟ آیا با برخورد نامناسب، جامعه اصلاح می گردد؟ آیا فریاد کردن اعمال مردم آن را به دین نزدیک می کند یا آن که ایشان را از دین دور می کند؟

جناب آقای دکتر عباسی، برای پاسخ به این سوالات، سخنان خود را با تعریفی از معروف و منکر شروع نمودند و ویژگی ها و مصادیقی را در این باره بیان نمودند. ایشان ادامه دادند که : «معروف در اصطلاح عبارت است از هر فعل و قولی که به لحاظ عقل یا شرع پسندیده است و منکر یعنی هر کار و سخنی که مورد انکار عقل و شرع است.» و  با یادآوری این که مقداری امر به معروف و نهی از منکر کارکرد اصطلاحی در جامعه دارد عواملی مهم و ارزشمند در جامعه تلقی می شود به بیان آیاتی از قرآن و روایاتی از منابع معتبر دینی پرداختند(آیه 17 لقمان، 71 توبه، 104 و 110 آل عمران و 44 بقره و …)

ایشان در ادامه برخی از ویژگی های آمران به معروف و ناهیان از منکر را نام برده و گفتند که یکی از مهمترین ویژگی های آمران به معروف و ناهیان از منکر خودشناسی و شناخت نفس می  باشد چرا که آدمی تا خود را نشناخته و نساخته است، نباید ادعای هدایت دیگران را کند و در این مورد مصداقی را از کتاب فیه ما فیه مولوی بیان نمودند.

ایشان از دیکر ویژگی های مشترک آمران به معروف و ناهیان از منکر را خداباوری دانستند و بیان داشتند که بدون اعتقاد راسخ به خداوند می توان مدعی هدایت دیکران به راه خداوند شد و مصادیقی را از  کتاب تذکره الاولیاء عطار نیشابوری و کیمیای سعادت غزالی بیان داشتند .

ایشان از دیگر ویژگی های آمران به معروف و ناهیان از منکر را، داشتن روح تواضع و حقیقت جویی دانست چرا که با اتکا به این روحیه است که شخص می تواند خود یا دیگران را از گمراهی نجات دهد و حکایت شفیق بلخی که از گفتار یک غلام متأثر شد را از تذکره الاولیای عطار بیان نمودند. ایشان در ادامه بیان داشتند که: یکی دیگر از مهمترین ویژگی های بسیار مؤثر در آمران به معروف و ناهیان از منکر که می تواند کاربردی باشد رعایت عزت و کرامت انسانی است که رعایت آن توسط فرد  آمر و ناهی در برخورد با شخص مرتکب منکر وی را متحول و تبدیل به انسانی متفاوت می کند و برای آن حکایتی از کشف المحجوب هجویری را به عنوان مصداق بیان نمودند.

همچنین مسائلی نظیر بصیرت، تکبر ستیزی، رعایت انصاف تجاهل و جامع نگری نیز از جمله مواردی بود که ایشان از ویژگی های آمران به معروف و ناهیان از منکر برشمردند و مصادیقی از هر کدام را نیز شرح دادند.

 ایشان فرمودند: روش انجام امر به معروف و نهی از منکر تأثیر بسزایی در به عزت یا به ذلت کشاندن طرف مقابل دارد و از طلاب خواستند به جای نقل منکرات با تحقیق در مورد شیوه انجام امر به معروف و نهی از منکر مانع عادی شدن مسائل زشت و قبیح و غیر ارزشی شوند.

آقای عباسی در پایان سخنان خود، مراحل انجام امر به معروف و نهی از منکر را تشریح نمودند و از طلاب خواستند تا با مراجعه به آیات و روایات و دیگر منابع شیعی به شبهات جوانان، پاسخ مناسب را بدهند و با فراگیری شیوه های درست امر به معروف و نهی از منکر این واجب فراموش شده را در جامعه احیاء کنند چرا که به تعبیر امام علی (ع) هرکس این فریضه را فراموش سازد مرده ای در بین زندگان است.

سپس در ادامه بیان داشتند که: بزرگان می گویند :برای انجام امر به معروف و نهی از منکر باید حدوسطش را انتخاب کرد، حد وسطش یعنی بندگی، حداکثر آن یعنی تقرب، حال اینکه چه چیزی بندگی است و چه چیزی تقرب، خودش نکته ای است.

آقای دکتر عباسی در ادامه سخنان خود گذری بر زندگی زبیر داشتند که چگونه به انحراف کشیده شد و با سخنان خود باعث از بین رفتن 30000 نفر شد.