به همت مجتمع حوزوی امام جعفر صادق(ع) (سطح 2 و سطح 3) شاهرود، به مناسبت «هفته کتاب و کتابخوانی» روز سه شنبه مورخ 23/8/1402 نشست علمی با عنوان «کتاب، تولید دانش، آثار ماندگار بانوان طلبه» و با کارشناسی «حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر احمد نظری» (نویسنده کتاب، استاد حوزه و دانشگاه) در این مجتمع برگزار شد.
دکتر نظری در ابتدا ضمن گرامیداشت هفته کتاب و کتابخوانی بیان کرد: «جای بسی خوشحالی است که طلاب سطح 2 و سطح 3 مدرسه علمیه امام جعفرصادق(ع) توانستند آثار فاخری را به صورت کتاب چاپ کنندضمن تشکر از طلاب پژوهشگر لازم است که دو سه نکته را درباره تولید علم به صورت کوتاه و مختصر خدمت شما عرض می کنم.
از امام علی (ع) نقل شده که فرمودند: «لاخَیرَ فی قِرائَةٍ لاتَدَبُّرَ فیها؛ در قرائتی که تدبّر نباشد، هیچ خیری نیست.» این کلام نورانی هرچند ظاهرا ساده به نظر می رسد ولی بسیار عمیق است به عبارت روشن تر این حدیث به نوعی بیانگر مرز دانایی و نادانی است.
و اما باید در هر مطالعه ای باید دو تا اتفاق بیفتد: یکی اینکه باید به دنبال هر مطالعه ای تفکر، تعقل و اندیشیدن باشد، یعنی شخص زمانی که مطالعه ای کرد و باید چیزی به اطلاعاتش اضافه شود، این اضافه شدن زمانی اتفاق می افتد که تدبر صورت بگیرد و مجهولات تبدیل به معلومات شود و الا اگر چیزی معلوم است و به وسیله آن مجهولی به معلوم تبدیل نشود، به دنبالش تولید علمی صورت نخواهد گرفت و در نتیجه فایده ای بر آن مترتب نخواهد شد. متاسفانه برخی از افراد در آثارشان تنها به جمع آوری مطالب اکتفا می کنند و همان را به جامعه علمی عرضه می کنند و بدین ترتیب هیچ تحولی و رشدی در جامعه به وجود نمی آورند. اگر قرار باشد همه این کار را انجام بدهند جامعه بشری هرگز پیشرفت نخواهد کرد.
ما باید به این نکته توجه داشته باشیم که اندیشیدن در مطالبی که گذشتگان در اختیار ما می گذارند، بسیار مهم است. البته این هم کافی نیست بلکه باید ببینم آیا نسبت به چیزی که دیگران به من دادند و من نیز به دیگران می دهم ایمان دارم و آیا آن را تصدیق می کنم؟ یا خیر؟ دیگر اینکه آیا این چیزها به دل من هم سرایت می کند؟ یا خیر؟ این مورد حتی از مورد اول هم مهم تر است.
دکتر نظری اظهار داشت: ما در قرآن نزدیک به هزار تا مصادیق علم را داریم و این نشان دهنده اهمیت فوق العاده علم است.
نکته دیگر اینکه برای خداوند در قرآن صفت «بدیع» بودن ذکر شده است؛ «بدیع السموات فی الارض» معنای اول بدیع، نوآوری است. تولید علم هم همین است. یعنی خداوند متعال نوآور است. اما همراه معنای بدیع یک پیوستگی هم هست. معنای اصلی آن نوآوری است، اما نوآوری پیوسته. یعنی خداوند متعال نه یکبار نوآوری دارد بلکه نوآوری خداند متعال دائمی است. به دلیل دارا بودن همین صفت بدیع بودن است که شما هیچ موجودی را نمی توانی عین موجود دیگر پیدا کنی، مشابه هستند اما عین هم نیستند.
این صفت «بدیع بودن» به طور نسبی در انسان ها نیز وجود دارد. یعنی اینکه انسان ظاهرا می تواند _به خصوص در زمینه دانش_ نوآوری داشته باشد و خلق کند و به وجود آورد. علی رغم اینکه ما ایرانی ها بی نظیر هستیم اما متاسفانه خودمان را باور نداریم در حالی که کشورهای دیگر روی ما حساب می کنند. ما در بعضی از عرصه ها از دیگر کشورها جلوتریم. اینکه در روایت آمده است از 27 مرتبه علم 2 حرف آن قبل از ظهور منجی بشریت اتفاق می افتد و 25 مرتبه دیگر آن بعد از ظهور اتفاق می افتد. این کار را چه کسی باید انجام دهد؟ شما باید آن را انجام دهید.
نکته دیگر که نکته پایانی سخنان بنده است این است که، دقت داشته باشید انسان مخترع نیست؛ بلکه انسان کاشف است. لذا این همه پیشرفت تکنولوژی که در جهان وجود دارد از آن خداست و دور از شأن یک طلبه و یک استاد حوزه و دانشگاه است که اگر به سبب دستاوردی، در کار و زندگی اش پیشرفتی به وجود آمد آن را از طرف خودش بداند، بلکه همه این دستاوردهای علمی و موفقیت ها از آن خداست.