راهکارهای کنترل خشم بر اساس مبانی دینی و سیره ائمه(علیه السلام)
سمیه کلانتری[1]
چکیده
مقاله پیش رو با عنوان راهکارهای کنترل خشم بر اساس مبانی دینی با شیوه کتابخانه ای به بیان راهکارهای جلوگیری و کاهش خشم بر اساس قران و روایات می پردازد. اهمیت این مسئله از آن جا روشن می شود که شخص در حالت عصبانیت و خشم کنترل خود را از دست داده و رفتارهایی از خود بروز می دهد که در بسیاری از موارد از کنترل او خارج است. بررسی های فردی- اجتماعی نشان می دهد که چقدر افراد مختلف به خاطر یک لحظه خشم، خود و دیگران را به مصیبتی بزرگ گرفتار کرده اند که عوارض شوم آن هیچگاه قابل جبران نبوده است. به همین دلیل شناخت رفتارهای خشم آلود و راه های مقابله با آن دارای اهمیت بسیاری است.
خشم نیرویی است دفاعی که برای دفاع از خود و پاسداری از حقوق فردی و اجتماعی در وجود انسان گذارده شده است که اگر در جای خود بکار رود مفید است مانند دیغ دشمن و غیرت بر ناموس، و اگر خشم نابه جا باشد مضر و خطرناک است. بنابراین اگر خشم در جایگاه خود به کار رود چه بسا آثار مثبتی نیز دارد مانند دوری از عذاب الهی، امنیت از خشم خدا، داخل شدن در ردیف مومنان و …
ریشه های خشم نامطلوب عبارتند از: کم ظرفیتی، عجب، فخر، کبر، لجاجت، استهزاء، مجادله، تحقیر، عیب جویی و حرص مال و جاه و… بهترین زمان برای کنترل و درمان خشم، لحظات ابتدائی بروز خشم می باشد، چون با شعله ور شدن آتش خشم، اختیار انسان از او سلب شده و نور عقل و ایمان در وجودش خاموش گشته، مهار و کنترل آن مشکل می باشد.لذا خشم و عصبانیت احساساتی هستند که به سختی می توان آن ها را کنترل کرد اما با به کارگیری روش های کارآمد و سودمند قرآنی و روایی می توان در جهت کنترل آن اقدام کرد از جمله راهکارهایی قرآنی و روایی برای مقابله با خشم می توان 1- تقوا و پرهیزکاری و نادیده گرفتن اشتباهات دیگران و… نام برد.
اما خشمی که خارج از کنترل شخص می باشد و فقط در واکنش به رفتارهای غیر ارادی است دارای آثار منفی و مخرب می باشد و برای فرد جز پشیمانی چیزی به ارمغان نمی آورد و فرد را در ردیف شیطان و دچار عذاب سخت الهی می کند.
از جمله راهکارهایی که می توان برای مقابله با خشم نام برد، دور شدن از محیط، وضو گرفتن و غسل کردن، یاد خدا، تلاوت قرآن، از بین بردن عوامل ایجاد خشم، عمل به دستورات دین و الگو گیری از اولیای الهی و پیروی از سیره آن ها و … می باشد.
کلیدواژه: خشم، غضب، عصبانیت ، آثار خشم.
………………………………………………………
[1] - دانش آموخته مقطع سطح دو، حوزه علمیه امام جعفر صادق(ع)، شهرستان شاهرود
آخرین نظرات