تأثیر یاد مرگ براصلاح اخلاقی فرد و جامعه

 در آیات و روایات

ملیحه قربانزاده

چکیده

با اینکه عصر ما ، عصر راحتی انسان است و انتظار می رود انسان عصر ما در آرامش کامل فرو رود، و از سلامت کامل جسم و روح برخوردار باشد، ولی به روشنی می بینیم اضطراب و نگرانی، او را بیش از همیشه رنج می دهد. عامل اصلی این امر عمدتا احساس پوچی و بی هدف بودن زندگی، احساس نداشتن پناهگاه در مشکلات طاقت فرسا، تصویر وحشتناک از چهره مرگ، و بدبینی آزار دهنده و گاه ترس از آینده جهان، و آینده زندگی شخصی است. بدون شک ایمان به سرای دیگر، و زندگی جاویدان در آن عالم توام با آرامش و عدالت می تواند به این نگرانیها پایان دهد.

با توجه به آیات و روایات مرگ به معنای نیستی نمی باشد، بلکه پایان زندگی دنیا و آغاز زندگی اخروی است. سرنوشتی است که برای همگان رقم زده شده است. هیچ کس حتی از زمان و مکان مرگ خود هم خبر ندارد تا قبل از فرارسیدن مرگ خود را آماده آن کند.

یاد مرگ و اعتقاد به معاد(سرای دیگر)، باعث می شود که انسان به گونه ای زندگی کند که در عین برخورداری از دنیا برای آخرت خود نیز تلاش کند و ذخیره اعمال صالح را توشه آخرت نماید. بنابراین یاد مرگ بهترین اندرز و سازنده ترین هشدار برای انسان هاست.

اعتقاد به معاد و یاد مرگ،یکی از نافذترین باورها در جهت دادن به رفتار و اخلاق آدمی و تربیت و اصلاح او و در نهایت جامعه است. اعتقاد به معاد و  یاد مرگ سبب خواهد شد هر انسانی در مسیر قانونی که اسلام مشخص کرده، حرکت کند و نتیجه آن اصلاح فرد و جامعه در تمام ابعاد خواهد بود. اموری چون اندیشه و تفکر در معاد و پندپذیری از تاریخ گذشتگان از عوامل یاد مرگ و عواملی چون دنیادوستی و دنیا گرایی و آمال و آرزوهای دروغین از عوامل غفلت آفرین از یاد مرگ می باشند . همین امور باعث اهمیت این موضوع شده و همواره مورد توجه عرفا و علمای علم اخلاق، قرار گرفته است.

 کلید واژه:  یاد مرگ، معاد، اخلاق، جامعه ، فرد