بررسی مبانی قرآنی و روایی دعای چهل و دوم صحیفه سجادیه

پژوهشگر:محبوبه مقدس

چکیده

نیایش امام سجاد(علیه السلام) در صحیفه سجادیه سرشار از مضامین لطیف و دلپذیر است . این دعاها برگرفته از عرفان و ذوق سرشار امام و روح متعالی و بزرگ ایشان است . شخص با خواندن سخنان امام اندکی تفکر و تامل ، لذتی معنوی  وروحانی را احساس می کند که با هیچ یک از لذت های دنیایی قابل مقایسه نمی باشد و انسان در می یابد که این کتاب صحیفه معرفت است با وجود شرح ها و پژوهش های فراوانی که درباره این کتاب انجام شده  و با توجه به نقش دیدگاه امام در این دعاها به قرآن متاسفانه از این ناحیه کمتر مورد بررسی و تامل قرار گرفته است. لذا در این جا هدف ما نگاه عمیق امام به نقش آفرینی دعاها از قرآن می باشد. با خواندن دعا به دو وجه آن پی می بریم که یک راه آن از دعا به قرآن رسیدن و در صورت دیگر از قرآن به دعا رسیدن است. بنابراین در هرصورت هدف پی بردن به رمز و راز قرآن به دعا رسیدن است . بنابراین در هرصورت هدف پی بردن به رمز و راز قرآن که از زبان امام با بیان دعا می توان به دل قرآن راه پیدا کرد ، در این مقاله با ذکر سه فصل از فراز دعای چهل و دوم صحیفه به وصف قرآن و وظیفه ما در قبال قرآن بررسی می کنیم.

کلیدواژه: قرآن،صحیفه سجادیه،دعا

فهرست مطالب

عنوان                                          صفحه

مقدمه————————————————————1

فصل اول:کلیات تحقیق

گفتار اول: کلیات

1-1-1-تعریف و تبیین موضوع——————————————————-4

1-1-2-اهمیت و ضرورت تحقیق——————————————————4

1-1-3- اهداف و فواید تحقیق——————————————————–4

1-1-4-پیشینه تحقیق—- ———————————————————5

1-1-5- سوال های تحقیق———————————————————–5

1-1-6- فرضیه تحقیق————————————————————-6

1-1-7-روش تحقیق—————————————————————6

1-1-8-ساختار تحقیق————————————————————–6

گفتار دوم: مفاهیم

1-2-1-دعا در لغت —————————————————————-8

1-2-2-دعا در اصطلاح————————————————————-8

1-2-3-قرآن در لغت—————————————————————8

1-2-4-قرآن در اصطلاح————————————————————8

1-2-5- معنای لغوی و اصطلاحی صحیفه———————————————-9

فصل دوم: وصف قرآن در صحیفه سجادیه و در دعای چهل و دوم

مقدمه——————————————————————————-11

2-1-قرآن نور و کتابی انسان ساز است————————————————12

2-2-قرآن جداکننده حق از باطل—————————————————-13

2-3-قرآن میزان عدالت است——————————————————–14

فصل سوم:آثارتمسک به قرآن از نگاه امام سجاد(ع)

مقدمه——————————————————————————20

3-1-حقیقت قرآن و اهل بیت (ع)—————————————————-21

3-2-عمل به قرآن—————————————————————-22

3-3-آثار قرائت قرآن————————————————————–23

3-4-طهارت دل و جان با قرآن——————————————————25

3-5-وسعت رزق در عمل به قرآن—————————————————-27

3-6-تمسک به قرآن بعد از مرگ—————————————————–28

3-7-قرآن نجات دهنده انسان ——————————————————-29

فصل چهارم: وظیفه ما در قبال قرآن در صحیفه سجادیه در دعای چهل و دوم

مقدمه——————————————————————————33

4-1-تلاوت و تدبر در قرآن———————————————————34

4-2-چنگ زدن به ریسمان الهی—————————————————–36

نتیجه————————————————————————–40

فهرست منابع——————————————————————–41

مقدمه

در دنیای امروز که دانش بشری به مرحله پیشرفته ای رسیده و انسان برای به دست آوردن آسایش به دنبال اختراعات و اکتشافات بسیاری دست زده با این حال این پیشرفت ها نتوانستند او را به آرامش برساند بلکه با این امکانات و پیشرفت در فن آوری و ارتباطات باز هم از دغدغه ها و پریشانی های او کاسته نشده است فقط معنویت در سایه قرآن است که به انسان آرامش حقیقی می دهد . به همین خاطر نیاز به قرآن و معنویت مربوط به زمان و دوران و مکان خاصی نیست بلکه همه انسان ها در همه دوران ها به آن نیاز دارند و امروزه که پیشرفت در فن آوری ، پریشانی ها و مشکلات روحی و روانی را بیشتر کرده نیاز به الگو و روش کامل و جامع بیشتر احساس می شود . آدمی به این نتیجه رسید که به دنبال راهی باشد که در سایه آن به آرامش برسد تا خود را بیابد و معنای زندگی و هدف از به کمال رسیدن را پیدا کند.

منابع

1-      قرآن

2-    نهج البلاغه

3-    صحیفه سجادیه

4-    توکل،حاج سید رحیم ءشاهدان اعمالءچاپ دانش1380

5-    حسینی دشتی، سید مصطفی ،معارف و معاریف

6-     جوادی آملی،عبدالله،حکمت عبادات،چ19 ،1391

7-    جوادی آملی،عبدالله، مفاتیح الحیاه،چ هفتاد و ششم ، 1391

8-    دستغیب،بندگی راز آفرینش،چ دوم ،1388

9-    شیخ صدوق،ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، چ اول ، 1389

10- قرائتی،محسن،دقایقی با قرآن ، چ دهم ،1390

11-   کلینی،محمدبن یعقوب ،اصول کافی،تهران،دارالکتب الاسلامیه،چ اول، 1365

12-   مصباح،به سوی خودسازی، چ چهارم ، 1384

13-   مکارم شیرازی،ناصر،تفسیرنمونه، دارالکتب الاسلامیه،تهران،1374

14-   حسن ممدوحی ، شناخت و شهود

15-   موسوی خمینی،روح الله،صحیفه نور امام خمینی(کتابخانه مجازی)

16-موسوی خمینی،روح الله،قرآن باب معرفت الله ، چ 13 ، 1391

17-   محمد،معین،فرهنگ معین ،چ هفتم ، 1384

18-   میبدی ، رشیدالدین ، کنزالانوار ، چ اول ، بهار 80

19-   نرم افزار جامع الاحادیث و جامع التفاسیر

20-   نرم افزار جامع الاخبار ، کتابخانه مجازی