بازشناسي تطبيقي هويت اجتماعي بانوي اسلامي و زن غربي

استاد راهنما

سرکار خانم مریم جهازي

پژوهشگر

مريم فرح بخش

چکیده

مقام زن در هر جامعه وتمدن معیاری است  که با آن می توان فرهنگ و تمدن یک کشور و یا یک عصر و دوره را مورد قضاوت قرار داد تعیین این که چه عوامل و چه عناصری مقام زن را مشخص می کند ، کاری چندان آسان نیست . مقام زن از دیدگاه قانون و از حیث نظری یک چیز است و مقام و موقعیت او در زندگی روزمره چیزی دیگر . این دو بر یکدیگر تأثیر دارند ولی هرگز به طور کامل با یکدیگر منطبق نمی شوند ، و مقام زن در هر برهه ایی از تاریخ ، ترکیب خاصی از این دو عنصر است.

   آنچه در این تحقیق بررسی شده عواملی است که باعث هویت بخشی به یک بانو میشود دریک نگاه مقایسه ای عوامل مشابهی چون تفسیر خلقت زن ،زن در خانواده و زن در جامعه با زیر مجموعه هایشان در دو تفکر ونگاه اسلامی وغربی به طور جداگانه در دوفصل مجزا مورد مطالعه قرار گرفت در فصل اول هویت اجتماعی زن در غرب مورد بررسی قرار گرفت وباعناوین زن در نگاه غرب که تفسیر خلقت از منظر ایین های باستانی غربی وادیان الهی غربی ونگاه به زن در قرون وسطی ودوران معاصر را شامل میشود هم چنین زن در خانواده غربی در زیر مجموعه های همسری ومادری وتاثیر فمنیسم برکانون خانواده غربی بررسی شد  ودر ادامه زن در جامعه غربی با زیر مجموعه های اشتغال ،تحصیلات وپوشش مورد بررسی قرار گرفت ودر فصل دوم هویت اجتماعی بانوی اسلامی تحت عناوین زن در نگاه اسلام با زیر مجموعه تفسیر خلقت و تکامل معنوی زن از منظر قرآن بررسی شده است و در ادامه زن در خانواده اسلامی با زیر مجموعه همسری و مادری و تاثیر فمنیسم اسلامی بر خانواده و در ادامه زن در جامعه اسلامی که در این مبحث به ضرورت واهمیت حضور زنان در جامعه از منظر قرآن واز منظر رهبر انقلاب اسلامی (دامت برکاته )وبه مقوله پوشش به طور کامل پرداخته شدودر پایان هم پس از بررسی وتطبیق مطالب که سعی شده بود همه از جهات مشابه در دو نگاه اسلام وغرب گردآوری شود نتیجه ای که حاصل شد این بود که غرب با صدها سال مطالعه وتحقیق اندیشمندان ونظریه پردازان وتدوین چند ده معاهده وقرارداد در حفظ وحراست از حقوق وشئون زنانش نتوانسته ذره ای از هویتی را که هزار وچهارصد سال پیش اسلام  به بانوان جهان هدیه کرده را فراهم کند.

کلید واژه: زن - هویت اجتماعی - تفکر غرب  - اسلام

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                 صفحه

مقدمه. 1

کلیات… 2

الف-مباحث مقدماتی.. 3

1-بیان وتوضیح موضوع تحقیق.. 3

2- پیشینه تحقیق.. 3

3-پرسش های اصلی وفرعی تحقیق.. 4

4- روش تحقیق.. 4

ب – مفهوم شناسی.. 5

1- هویت… 5

2-اجتماع. 5

3- هویت اجتماعی.. 5

فصل اول.. 6

هویت اجتماعی زنان در غرب… 6

مقدمه. 7

الف –زن در نگاه غرب… 7

1 - تفسیر خلقت زن در آیین های باستانی  غربی.. 7

اول : زن در یونان باستان.. 7

دوم: زن در روم باستان.. 8

2-تفسیر خلقت زن از دیدگاه ادیان الهی غربی (به غیر از اسلام) 9

اول: زن در آئین یهود. 9

دوم : زن در آئین مسیح.. 9

یکم: عقیده ی کشیشیان مسیحی درباره ی زن.. 10

3 - نگاه غرب به زن درقرون وسطی.. 10

ب - جایگاه زن در خانواده ی غربی.. 13

1-جایگاه مادری وهمسری در غرب… 14

2-فمنیسم وتاثیر آن بر خانواده غربي.. 14

اول: تعریف فمنیسم وتاریخچه آن.. 14

یکم : تقسیمات فمینیسم دراروپا: 15

1-فمینیسم لیبرال.. 15

2-فمینیسم مارکسیستی.. 16

3-فمینیسم رادیکال.. 16

4- فمینیسم سوسیالیسم.. 16

5- فمینیسم فرا مدرن.. 17

دوم : نقش فمنیسم در انحلال خانواده غربی.. 17

یکم- تضعیف نهاد خانواده 17

سه : تقابل زن و مرد. 18

چهارم: تشابه حقوق زن و مرد. 18

پنجم :رهایی از قید خانواده 19

ج : نقش اجتماعی زن درجامعه غربی.. 20

1 - اشتغال زنان.. 20

اول - اشتغال و خود آرائی.. 22

2 – تحصیل زنان.. 22

3 – پوشش زنان.. 23

اول - تاريخچه پوشش در غرب… 23

دوم – اقتصاد وتاثیر آن در پوشش…. 25

سوم : دلایل مبارزه با حجاب… 26

یکم: علل سیاسی.. 26

دوم: علل اقتصادی.. 27

نتیجه. 27

فصل دوم. 28

هویت اجتماعی زنان در اسلام. 28

مقدمه. 29

1 - تفسیر خلقت از منظر اسلام. 29

اول - نظر اسلام در خلقت زن.. 29

دوم : آیا خلقت زن شر است و عامل گناه 32

2 - زن وتکامل معنوی او از منظر قرآن.. 34

ب: زن در خانواده اسلامی.. 35

1-همسری.. 35

اول : حقوق زن بر مرد بر طبق آیات… 37

یکم:مهربانی و ملاطفت با زن.. 37

دوم:دوستی و رفتار نیک با زن.. 37

سوم:پوشاندن عیوب همسر. 38

دوم: حقوق زن بر مرد در روایات… 39

یکم:حسن خلق.. 39

دوم:احترام به همسر. 39

سوم:یاریِ همسر. 40

چهارم:توجّه به خواستِ همسر. 41

ششم: آراستن خویش برای همسر. 42

2 –مادری.. 43

3 – فمنیسم اسلامی وتاثیر آن بر خانواده اسلامی.. 45

ج:زن در جامعه اسلامی.. 46

1 – ضرورت حضور زن در جامعه از منظر قرآن.. 47

اول:بيعت زنان با پيامبر (حضور سياسي) 47

دوم. مهاجرت زنان.. 48

سوم: استقلال اقتصادي زنان.. 49

چهارم: امر به معروف و نهي از منكر، وظيفه فردي و اجتماعي زنان.. 50

پنجم : حضور زن در مباهله. 51

2 – ضرورت حضور زنان در جامعه از منظر رهبر جامعه اسلامی(امام خامنه ای) 52

اول: اشتغال زنان.. 52

سوم : ضرورت رشد علمی و معرفتی زنان.. 54

چهارم : نقش زنان در انقلاب… 55

3- پوشش…. 58

اول - تعریف اسلام از پوشش وحجاب… 59

سوم: تبیین حد حجاب… 63

حجاب و پوشش آزادی یا محدودیت… 65

چهارم: پوشش; حمايت از حضور اجتماعى زن.. 67

4- پاسخ اسلام به حب جمال زن.. 69

اول : زنان و میل به خود آرایی و خود نمایی.. 69

دوم : توصیه‌های پیامبر(صلی الله علیه و آله) در مورد نحوه آرایش و زینت به زنان.. 69

1- توصیه پیامبر (صلی الله علیه وآله )به  زن آرایشگر. 70

2-توصیه پیامبر( صلی الله علیه وآله )در مورد عطر زنانه و مردانه. 70

سوم: توصیه به تفاوت ناخن زنان و مردان.. 70

چهارم : حجاب راهکاری برای کنترل حس خود نمایی زنان.. 70

نتیجه. 71

نتیجه گیری.. 72

منابع.. 73