حزن و اندوه از دیدگاه قرآن و روایات

فهیمه کوهی

چکیده

موضوع پژوهشی که پیش روی شماست تحت عنوان حزن و اندوه از دیدگاه قرآن و روایات می­باشد.

انسان بالفطره طالب شادی و سرور است. خدای تبارک و تعالی در آیات الهی یکی از ویژگی­های مؤمنین را شادی و سرور دانسته و وعده اعطای آن را به انسان داده است.

با توجه به آیات و روایات یکی از ویژگی­های دنیا پیچیدگی و همراهی آن با غم ها و شادی هاست. ولي به طور تكويني در مقابل خوشی و شادی ها غم و اندوه نیز وجود داردو از آن­جا که  انسان موجودی است چندبعدی و بعد احساس و عاطفه یکی از ابعاد وجودی وی میباشد ، به همین جهت گاهی اندوهگین و گاهی شاد ومسرور است . اما اندوه­ها و غصه­ها به خودی خود ارزشی ندارند بلکه زمانی که زمینه را برای شکوفایی و تکامل انسان فراهم آورند ارزشمند خواهد بود. و هم­چنین حزنی که نقش و تأثیر بسزایی در سازندگی مؤمن داشته و مؤمن آن را طریقی برای تزکیه نفس قراردهد، مطلوب و ستایش شده است.

حزن و اندوه به سبب عوامل مختلفی در انسان بروز پیدا می­کند از جمله: میل و رغبت بی­اندازه به مظاهر دنیا، گناه، تنگدستی و… که می­توان بينش و تربیت اسلامی و تقویت ایمان و توجه به ناپایداری دنیا را بعنوان راه­های درمان آن برشمرد.

شادی نیز یکی از نیازهای ضروری آدمی است که دارای جایگاه خاصی در قرآن می­باشد. دین اسلام به دلیل فطری بودن به همه نیازهای بشر از جمله شادی پرداخته و آن را در متون دینی تعلیم داده است. اما نه شادی عبث و بیهوده، بلکه شادی توأم با اهداف الهی که باعث کمال والای انسانی می­گردد.

از جمله جلوه­های افزایش شادی و شادکامی و نشاط پایدار معنوی، استفاده از رهنمودهای دین، کم کردن وابستگی­ها، توکل به خدای متعال، اصلاح اندیشه­ها و در نهایت خداباوری است.

هدف از این پژوهش: تفهیم و شناساندن معنای واقعی حزن و اندوه و شادی و اهمیت آن ودستیابی به این نتیجه که حزن ، شادی و نشاط تا زمانی که به حد افراط نرسیده مطلوب شمرده میشود.

کلید واژه

اندوه: غم، حزن، خوف،شادی