نقش خواص در لحظه های تاریخ ساز حکومت امام علی (علیه السلام)

حلیمه قادری مقدم

چکیده

خواص دو نوع اند :طرفدار حق و طرفدار باطل ،خواص طرفدار حق هم دو نوع اند گروهی تا پای جان از حق و حقیقت دفاع کرده و با بصیرت و عزم راسخ در مسیر مستقیم می مانند اما گروهی از خواص طرفدار حق در ابتدا از حق دفاع می کنند اما تا زمانی که به نفع آنها و منافعشان باشد همین که حق به سودشان نباشد چهره تغییر داده در مقابل حق شمشیر کشیده و در چاه ضلالت گرفتار می شوند .

این خواص که عمدتاً به دلیل نداشتن بصیرت و آگاهی همراه علم به بیراهه می روند انگیزه هایی چون عصبیت و تنگ نظری و دنیا پرستی آنها را به مذلّت می کشاند.فتنه های زمان حضرت علی (علیه السلام) آزمونی بزرگ برای خواص آن زمان بود.بسیاری از صحابه برجسته رسول خدا (صلی الله علیه واله) نتوانستند حکومت عدل علوی را برتابندو به مقابله با آن حضرت پرداختندو سرآمد این مخالفان  سه گروه ناکثین، قاسطین و مارقین  بودند .خواصی چون طلحه و زبیر ،ابوموسی اشعری و سعدبن ابی وقاص  به علت نداشتن بصیرت کافی  و مال پرستی ،تنگ نظری و دنیا پرستی  امام را تنها گذاشته و به جبهه باطل پیوستند.

در این میان عوام نیز پشتیبان خواص بوده و با اطاعت از خواص بی بصیرت عرصه را برای امیرالمومنین (علیه السلام)تنگ نمودند،در صورتی که می توانستند به مشعل های هدایتی  چون عمار یاسر و مالک اشتر و ابوذر غفاری بپیوندند و یاریگر امام علی (علیه السلام)باشند.

خواص بی بصیرت  اغلب عصبیت و باورهای غلط را نردبان منفعت طلبی و دنیا پرستی خود قرار می دادند .بنابراین به این باور ها  دامن زده آنها را پررنگ تر می کردند در صورتی که باید با خود سازی ،برنامه ریزی ،مشورت ،ارتباط با مردم و نظارت عوامل لغزش را از خود دور نموده و گام در مسیر مستقیم می نهادند.

واژگان کلیدی: خواص ،خواص با بصیرت،بی بصیرتی،لحظه های تاریخ ساز،حکومت امام علی (علیه السلام) نقش خواص ،عوامل لغزش خواص،زندگانی خواص