مدارا و قاطعیت از دیدگاه امام علی‌علیه السلام
سمانه عربی[1]
چکیده
مدارا و قاطعیت دو ابزار بسیار مهم و اساسی در مدیریت جامعه اسلامی می‌باشند، همچنان‌که جاذبه و دافعه دو جنبه از شخصیت یک حاکم اسلامی باید باشد و در هر موقعیت یکی از دو جهت پررنگ‌تر بروز می‌کند،
از ضرورت این بحث همین کافی است که هر جامعه‌ای نیازمند این دو امر حیاتی است و دانستن جایگاه این دو و کاربردشان حیاتی‌تر می‌باشد. در ابتدا به شیوه‌های برخورد حضرت می‌پردازیم که شامل گفت‌وگو، مدارا و قاطعیت می‌باشد، در ادامه به ملاک‌های مدارا پرداخته می‌شود که شامل مدارا در امور شخصی و مدارا در رفتار با افراد تا جایی که بتوان با نرمی به اهداف موردنظر جامعه رسید، می‌باشد.
از مصادیق رفتار قاطعانه، برخورد حضرت با سران نفاق که از جمله آن افراد؛ اشعث‌بن قیس می‌باشد. دیگر موارد آن در اجرای حدود الهی می‌باشد و اهل مسامحه نبودند مانند؛ اجرای حد بر ولید. از دیگر مصادیق، حق‌گرایی حضرت در پذیرش رهبری امت بعد از قتل عثمان می‌باشد و اگر می‌دیدند که حاکمان یا قاضیان ایشان با عدالت رفتار نکرده‌اند یا حقی از فردی ضایع کرده‌اند، با شدت برخورد کرده و آنان را توبیخ می‌کردند و گاهی از منصب‌شان عزل می‌کردند. آن‌چه از رفتار و ملاک‌های حضرت در امور دیده شده با این‌که اصل و بنا بر مدارا و گذشت است ولی در همه جا هم کارساز نبوده و در مواردی جز با قاطعیت و رفتار محکم رفتار جامعه اصلاح نمی‌شود.
کلید واژه‌ها: مدارا، قاطعیت، مصداق، تسامح
[1] - طلبه سطح دو حوزه علمیه امام جعفرصادق(علیه السلام)، سال پذیرش مقاله 1398
آخرین نظرات