اخلاق اسلامی از منظر قرآن کریم

تهیه کننده  : منصوره رحمتی

چکیده :

     علم اخلاق به سبب اهمیت اخلاق است . اهمیت اخلاق را می توان از زوایای بسیاری بررسی کرد . نیاز به اخلاق را عقل انسان نیز درک می کند فواید علم اخلاق ایجاد شرایط روحی و روانی مناسب در فرد است .

    علم اخلاق و راهنمای انسان در دو کار است 1- اصلاح رفتار 2- پدید آوردن ملکات فاضله در نفس .

    یکی از ویژگی های نظام اخلاق اسلامی قابلیت آن با شرایط زمانی و مکانی مختلف است این ویژگی از برجسته ترین جنبه های اخلاق اسلامی است زیرا هر نظام اخلاقی در صورتی پاینده و برقرار می ماند که به نیاز های اخلاقی اسلام بهتر پاسخ دهد .

    اخلاق اسلامی مسیر رشد اخلاقی را بر همه ی انسان ها به طور مساوی گشوده می داند .

 واژه های کلیدی :

 اخلاق ، فضایل و زوایل اخلاقی ، تمایل اخلاقی ، کمال اخلاقی انسان  

ادامه »

عنوان:

استقلال اقتصادی از منظر قرآن و عترت

پژوهشگر : حدیثه کرد بچه [1]

چکیده

اسلام دینی است که حاوی دستورالعمل بهترین نوع زندگی مادی و معنوی فرد و اجتماع در هر عصر و نسلی است . این ادعا در طی چهارده قرنی که از عمر اسلام می گذرد گهگاه به ثبوت رسیده است . تا آنجائیکه در اسلام به بعد مادی مربوط می شود می توان ادعا کرد که مقررات اصولی اسلام کافی ، برای پیاده کردن یک سیستم اقتصادی است . که ضمن برخورداری از مزایای پیشرفته ترین سیستم های اقتصادی متداول یعنی کاپیتالیسم و سوسیالیسم ، از معایب آنها مبری می باشد . همچنین با عمل کردن به تمامی اصول اسلامی به استقلال اقتصادی دست پیدا خواهیم کرد .

در این مقاله ابتدا توضیح مختصری درباره اقتصاد از نظر قرآن و احادیث اهل بیت پرداخته ایم و سپس یک برنامه اقتصادی از نظر اسلام بیان نموده ایم و از آنجا که رسیدن به استقلال اقتصادی نیازمند شناخت هایی می باشد ، چند شناخت را نیز بیان کرده ایم و بعد عواملی که موجب استقلال اقتصادی می گردد بررسی کرده ایم . شرایطی همچون : ولایت فقیه ، تولید ، تجارت و قناعت از جمله مواردی است که یک ملت یا فرد به استقلال اقتصادی دست پیدا می کند ، وبعد به آثار این مسئله رسیده ایم مانند : حاکمیت سیاسی اسلام ، عدم وابستگی اقتصادی ، خودکفایی و اقتدار اقتصادی که شامل موارد بیشتری خواهد بود ولی به همین چند مورد اکتفا کرده ایم و سپس به این مورد پرداخته ایم که کشورمان ایران چگونه می تواند به استقلال اقتصادی دست پیدا کند ؟ و در آخر به نتیچه ی این مقاله رسیده ایم .

 کلید واژه : استقلال ، اقتصاد ، اسلام ، قرآن ،

………………………………………………………..

[1] طلبه پایه دوم بهمن مدرسه امام جعفر صادق (ع) شاهرود، مشغول به تحصیل، سطح 2

ادامه »

جنین شناسی از نگاه قرآن و علم پزشکی

پژوهشگر:

مریم  ملکان

استاد مربوطه:

خانم قلیچ زاده

چکیده:

 این  تحقیق با هدف  تبیین جنین شناسی از نگاه قرآن و علم پزشکی به روش کتابخانه ای با ابزار فیشی برداری انجام شده است. از جمله  نتایجی که دراین پژوهشی بیان شده موارد زیر می باشد.

دورانی را که انسان درون رحم  مادر سیر می کند را دوران جنینی می گوید.درقرآن کریم آیاتی در این بار ذکر شده از جمله:

مواد تشکیل دهنده ی نطفه است که تلفیقی از اسپرم مرد و واژن زن است و چگونگی تعیین جنسیت که به خواست خداوند عظیم بر میگردد. همچنین به وضوح  در آیه ی 12-14  سوره ی مومنون مراحل  تشکیل جنین ذکر شده است و خداوند با موادی که در رحم زن قرار داده باعث تسهیل خروج انسان از رحم می شود چه بسا در علوم کنونی می توان این مراحل را جزئی تر مشاهده کرد که پس از ذکر آیات به علم پزشکی جدید پرداخته ایم.

کلید واژه ها: نطفه ، دوران جنینی، تولد، رحم، جنین

ادامه »

توبه و استغفار در رستگاري انسان

گردآورنده:

خديجه عجم

چکیده :

انسان اغلب به سعادت خود می اندیشد ، با این حال گاهگاهی مورد وسوطه شیطان قرار می گیرد و به گناه آلوده می شود و از مسیر سعادت باز می ماند . خداوند برای رسیدن به سعادت ، توبه را پیش روی او نهاده و بارها به بازگشت توصیه دارد : « توبوا الی الله » [1] و هرچند خداوند  کریم درجای جای قرآن دستوراتی درباره « خود سازی » ، « تقوا » ، « مراقبه و محاسبه » و « یاد خدا و دورای از شیطان »  برای رشد ، کمال و رسیدن به سعادت ابدی و حیات جاودانه به مومنان داده است ، اما از سوی دیگر ، بخاطر زندگی انسان در دنیای ماده و مادیات و وجود دشمنان سرسختی چون شیاطین ، نفس اماره ، جهالت ، شهوات …. گاه پرده بر روی اندیشه انسان افکنده شده و در پی تبعیت از آن ها و ارتکاب گناه و معاصی زمینه سقوط و بدبختی او فراهم می شود .اینجاست که خداوند حکیم برای نجات انسان از ورطه تباهی ، « باب توبه و استغفار » را به روی بندگان خویش گشوده و آن هارا به پشیمانی و طلب بخشش دعوت می کند تا راه برای بازگشت این انسان فریب خورده باز باشد و امیدواری به لطف و رحمت بیکران الهی ، بار دیگر برای تعالی روح خویش تلاش کند و براین اساس درایات و روایات فراوانی انسان را به توبه و استغفار فرا می خواند : یا ایها الذین امنوا توبوا الی الله توبه نصوحا عسی ریکم آن یکفر عنکم سیئاتکم [2] » ای کسانی که  ایمان آورده اید به سوی خدا توبه کنید ، توبه ای خالص امید است که پروردگار گناهان شما را بپوشاند .

[1] - درآغوش خدا ، خرمی  مشگانی ، ابراهیم ، ص 5
[2] - قران کریم ، تحریم آیه

ادامه »

نقش زن در اقتصاد خانواده

پژوهشگران :

اعظم السادات موسوی

وجیهه میرزائی

چکیده:

زن درآمد خود را چگونه مصرف می کند؟ بنابردین اسلام، تامین هزینه های خانواده به دوش مرد است و زن در تامین این هزینه ها وظیفه ها ای ندارد. این باور موقعیتی را به وجود می آورد که زن بسیار احساس قدربت کند؛ چون وی درآمد کسب کرد، بدون آنکه درهزینه ها مشارکتی داشته باشد. در کنار این، باورهای دیگری نیز مطرح می شود؛ مانند اینکه هیچ اشکالی ندارد اگر زن بچه داری نیز بکند یا غذا بپزد. این مسئله خانواده را به سوی زن سالاری که در جامعه و روابط سنتی ما سابقه نداشته است می برد، یعنی آرام آرام مردبه جایی می رسد که تنها کار کند و پول آن را در اختیار زن قرار دهد در حالیکه مدیریت هزینه های خانه نیز بازن است. مرد کارهای گوناگونی انجام می دهد تا تحقیر نشود و آن قدر این قضیه (کسب درآمد و دادن آن به زن) پیش می رود که مرد دیگر اختیار هزینه های ناچیز خود را ندارد.

زمانی که کار می کنند نیز افزون بر تامین بخشی از نیازهای خانواده گاه بر مصرف گزیی می افزایند. یعنی زن به خانواده کمک مالی می کند، اما سطوح مصرف را بالا می برد. بدون اینکه در دراز مدت فکری برای این مسئله شده باشد زن با رفتار سنتی که هزینه های خانواده را کاست یا تربیت و تبلیغات جدید به شهرت در حال دگرگونی است و زنی با رفتار مصرف گرد درحال شکل گیری است.

بررسي تطبيقي جايگاه و حقوق زن بعثت

در بين اعراب زمان پيامبر(صلي الله عليه وآله و سلم)

پژوهشگر :

زهرا بيگم طباطبايي

چكيده :

      موضوع پژوهشي كه پيش روي شماست تحت عنوان درآمدي بر مقايسه جايگاه و حقوق زن قبل و بعد از بعثت در جامعه ي عرب مي باشد .

      هدف از ارائه ي اين تحقيق ، آشنايي با مقام و مرتبه ي زن در ميان جوامع مختلف از جمله جامعه ي عرب جاهلي مي باشد ، ديگر اين كه اسلام تا چه حد به زن منزلت بخشيد و او را از چه سطحي به چه جايگاهي رساند و در كنار آن روشن تر شدن تعاليم دين مبين اسلام .

      در گردآوري مطالب اين تحقيق از 50 منبع استفاده كردم . روش كار به صورت    كتابخانه اي و از طريق فيش برداري بوده است .

      اصطلاحات كليدي عبارتند از : زن ، بعثت ، حقوق ، جايگاه .

      فرضيه اي كه در پي اثبات آن بودم عبارتست از :آگاهي داشتن به تعاليم اسلام ، نوع رفتار را نسبت به زن در خانه و اجتماع تغيير مي دهد و دين اسلام در جايگاه و حقوق زن تأثير دارد.

      اين تحقيق شامل چهار بخش است : بخش اول كليات ، بخش دوم كه داراي فصل هاي زن در جوامع متمدن و غير متمدن و زن در اديان آسماني قبل از اسلام است ، بخش سوم و چهارم مقايسه ي جايگاه و حقوق زن قبل و بعد از بعثت در جامعه ي عرب مي باشد .

      به طور كلي در جوامع و ملت هاي گذشته زن را از لحاظ خلقت و آفرينش در سطح مرد نمي دانستند و آن طور كه بايد و شايد حقوق زن را به رسميت نمي شناختند و با خود او نيز به مانند شيء مملوك و كالا رفتار مي كردند . اين طرز برخورد مختص جامعه ي عرب نبود بلكه در جوامعي متمدن چون يونان ، روم ، ايران و ديگر جوامع ديده مي شد ، در ميان اعراب آن چه كه اين نوع رفتارها را را آشكارتر نشان مي دهد ، پديده ي وحشتناك زنده به گور كردن دختران بود ، در كتب تاريخي بسيار به اين مطلب اشاره شده كه اعراب به دليل فقر اقتصادي و يا به دليل اين كه دختر مانند پسر قدرت رزم آوري ندارد و يا دليل هاي ديگر او را زنده به گور مي كردند، در قرآن خداوند به اين مهم اشاره كرده آن جا كه مي فرمايد : و إذا بشر أحدهم ..

      نه تنها با دختران رفتار خوبي نداشتند كه با زن در جايگاه مادري نيز رفتار مناسب با شأن او را نداشتند و او را به مانند ظرفي مي دانستند كه فقط براي توليد مثل آفريده شده است .

      از لحاظ حقوقي نيز زنان در ميان اعراب جايگاه شايسته اي نداشتند ، ارث كه به آن ها تعلق نمي گرفت ، مهريه كه نداشتند ، مالك اموال خود نبودند ، در امر ازدواج و طلاق از خود هيچ اختياري نداشتند ، از لحاظ حقوق اجتماعي و سياسي نيز از وضعيت خوبي برخوردار نبودند و خيلي موارد ديگر . . .   .

      وقتي كه پيامبر (صلي الله عليه وآله) در ميان اعراب به پيامبري مبعوث شد در يكي از      ميدان هايي كه خيلي احكام اسلامي ريشه و نموّ پيدا كرد ، در عرصه ي جايگاه و حقوق زن بود كه انقلاب عظيمي در اين زمينه به وقوع پيوست . نوع رفتار پيامبر (صلي الله عليه وآله) با زن و دختر ، جايگاه زنان و دختران را توضيح داد چرا كه پيامبر (صلي الله عليه وآله) نمونه ي كامل رفتار عملي و نظري را داشتند ، از لحاظ حقوقي نيز ، اسلام ، زن را مشمول قانون ارث ، مهريه ، ازدواج و طلاق و . . . گردانيد .

      تعاليم اسلام به حدّي به زن بها داد كه براي بعضي اعراب جاي تعجب و شگفتي داشت ، به هر كدام از اين موارد در جاي خود به طور مفصل اشاره شده است .

      در پايان اميدوارم كه اين پژوهش بتواند تا اندازه اي پرده ي ابهام را از اسلام و تعاليم اسلام در اين زمينه كنار بزند و باعث درخشش بيش تر آن شود .

ادامه »

نقش بانوان حوزوی در مقابله با فتنه های مدرن وآخرالزمان    

  با توجه به آموزه های قرآنی

 گردآورندگان:

اعظم صالح آبادی

صدیقه علی محمدی

      چکیده :    

        موضوع فتنه های مدرن که از آن با نام جاهلیت مدرن یاد می شود مقوله ای است که سوالات فراوانی را به همراه دارد. فتنه های مدرن چه فتنه هایی هستند؟ آیا در راستای بروز فتنه ی دجال و سفیانی می باشند یا فراتر از آنها وبسیار خطرناکتر؟ و سوالات بسیاری از این دست که ذهن بشر را به خود مشغول کرده است. فتنه های مدرن که امروزه گریبان جوامع بشری را گرفته اند، هر روز حلقه ی خود را بر دور گردن بشریت تنگ تر وتنگ تر می گردانند. ماهواره، اینترنت ، شبکه های اجتماعی با نام های متفاوت وعملکردهای یکسان که هر روزه مانند قارچ های سمی سر از فضای منازل ما در می آورند وبه راحتی آب خوردن جزئی از خانواده می شوند، حتی رادیو وتلویزیون دولتی هم متاسفانه این روزها آلوده به این میکروب مدرنیته شده است. سریالهای وارداتی که اکثر شبکه ها را در برگرفته اند مصداقی از همین فتنه های مدرن هستند که یا در آنها خشونت های بی حد وحصر به نمایش گذاشته می شود ویا دسیسه کردن وشیطان صفت بودن را آموزش می دهد و یا 000ازدواج های عهد جاهلیت عرب دوباره رنگ وبوئی تازه به خود گرفته است واز آن به نام ازدواج های مدرن واینترنتی یاد می شود. سایت های همسر یابی جایگزین پدرها ومادرها وبزرگترهای هر قوم وقبیله ای شده اند و جوانان به جای مشورت با بزرگترها واستفاده از سنت های پسندیده گذشتگان دست به دامان شبکه های اجتماعی ونظرات خام نظریه پردازان این شبکه ها می شوند و همه ی این فتنه های آشکار و پنهان ارمغان مدرنیته شدن بشر وگذر از سنتهای پیشینیان است فتنه های آخرالزمان فقط فتنه های دجال وسفیانی نیست بلکه خطرناکتر از آنها فتنه هایی است که امروزه مردم جهان را در گیر خود کرده است. این مقاله در نظر دارد تا به موضوع نقش بانوان حوزوی در مقابله با فتنه های مدرن و آخرالزمان با توجه به آموزه های قرآن بپردازد. در این مقاله سعی برآن شده است که ابتدا فتنه های مدرن در آخر الزمان شناخته شوند وسپس راه های مقابله با این فتنه ها بیان گردد.امید است راهگشایی برای آیندگان باشد.    ومن الله توفیق   

کلید واژه ها : فتنه های مدرن – سنت- مدرنیته- جاهلیت مدرن- ازدواج های مدرن- فتنه ی دجال وسفیانی

ادامه »

عنوان: مديريت اقتصادي از منظر قرآن

پژوهشگران:  سيده مرضيه موسوي -  سيده فهيمه موسوي[1]

چكيده

       در ميان مسئوليت هاي گوناگوني كه در زندگي انسان وجود دارد، مسئوليت مديريت از حساسيت ويژه اي بر خوردار است. مديريت نه فقط در امور مادي و اقتصادي، بلكه حتي در امور مذهبي و معنوي . مديريت عبارت است از هنر ادارة مجموعه امكانات و استعداد هاي مادي و معنوي، به منظور رسيدن به هدف.پر واضح است كه با مديريت ناكارآمد كارها به سوي بي كيفيتي سرازير شده و همة منابع و سرمايه ها به هدر مي رود. مديريت بر دو قسم است مديريت اسلامي و مديريت غير اسلامي. منظور از مديريت غير اسلامي آن است كه مدير شيوة اسلامي را در مديريت پيشة خود نكند و در هدف هاي خود عدالت اجتماعي را مدنظر نداشته باشد و هدف از مديريت سود و منافع شخصي باشد. اما منظور از مديريت اسلامي آن است كه از عمل و اجرا و هدف، عدالت اجتماعي را مد نظر قراردهد و مقصود نهايي كسب رضايت خداوند باشد كه در اين تحقيق ما مديريت اقتصادي از منظر قرآن را مد نظر قرار داداه ايم.

     نگاه اسلام به مسئله اقتصاد نگاه خدا محورانه و اصلاح و سعادت  انسان است و بشر را به عنوان جزئي از مجموعة قوانين خود كه تنها مي تواند قسمتي از نواحي حيات انساني را تنظيم كند، مورد توجه قرار داده و حل مشكلات اقتصادي را در اصلاح مباني عقيدتي و اخلاقي مردم تاًثير گذار مي داند.

     اقتصاد امروز جامعة ما با مشكلات فراواني روبرو است كه رهبر معظم راهكارهايي را براي آن ارائه داده اند.

كليد واژه : مديريت – اقتصاد– اسلام- قرآن

………………………………………………….

[1] - طلبه هاي سطح دو، پاية دوم، حوزة علمية خواهران امام جعفر صادق (عليه السلام)، بهار 94.    

ادامه »