نقش حوزه های علمیه در ترویج سبک زندگی اسلامی و جلوگیری از ترویج سبک زندگی غربی

زهرا تریان1

چکیده

سبک زندگی عبارت است از مجموعه رفتارها و الگوهای کنش فردی و گروهی که معطوف به ابعادهنجاری و معنایی زندگی اجتماعی باشد. با توجه به ویژگی انتخابگری که در سبک زندگی وجود دارد، میتوان هر مجموعه منسجمی از الگوهای رفتاری متناسب با شاخصههای فرهنگی را برگزید.

بر این اساس میتوان فرهنگ را خاستگاه سبک زندگی دانست. اما روشن است که خود فرهنگ نیز متأثر از عوامل متعددی است که یکی از مهمترین این عوامل، دین و آموزههای وحیانی است.

قرآن که مهمترین آموزههای اسلامی به شمار میرود، سرشار از الگوهایی است که شیوه زیست مورد نظر اسلام را معرفی میکند و در پرتو آیات آن، سیره پیامبر گرامی اسلام نیز به عنوان اسوه و نمونه عالی زندگی به تمام مسلمانان معرفی شدهاست.

درباره پیشینه تحقیق، گفتنی است که مقالات متعددی توسط صاحبنظران فرهنگی و اجتماعی نگاشته شده، اما مقاله حاضر به نقش حوزه های علمیه در ترویج سبک زندگی اسلامی به شیوه توصیفی با مطالعه منابع کتابخانهای پرداختهاست.

کلیدواژه: ترویج، سبک، حوزه علمیه، اسلامی ، غربی

…………………………………………………………

1 . طلبه در حال تحصیل سطح دو مدرسه علمیه حضرت معصومه(س) شهرستان شاهرود.

اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولید ملی از دیدگاه مقام معظم رهبری(حفظه الله)

پژوهشگران :

مریم فرهادی پور ،زینب بسطامی[1]

چکیده
استقلال، آزادی، خودکفایی در تولید دانش و عدم وابستگی به کشورهای بیگانه و قدرتهای شرق و غرب یکی از مهمترین دغدغههای جمهوری اسلامی ایران بوده که همواره فراروی صاحبنظران و اندیشمندان کشور قرار داشته است. این دغدغه در سال های اخیر به طور خاص در زمینه اقتصادی تشدید شده و مورد توجه مسئولین نظام و به ویژه مقام معظم رهبری قرار گرفته است. بطوریکه چنین خواست عمومی تحت عنوان طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در کلام رهبری نیز انعکاس یافته و در حال حاضر به مطالبه ای عمومی مبدل شده است.

از آنجا که دشمنان برای جنگ اقتصادی با ملت ایران با تمام قدرت خود وارد میدان شده، امام خامنه ای(مدظله العالی) ضرورت و اهمیت ایجاد اقتصاد مقاومتی را خاطرنشان و بر آن تاکید فرمودند؛ چنانکه در بررسی بیانات معظم له در سالهای اخیر این توجه و تاکید ایشان بر همگان روشن می گردد. “ما باید بتوانیم قدرت نظام اسلامی را در زمینه حل مشکلات اقتصادی به همه دنیا نشان دهیم؛ الگو را بر سر دست بگیریم تا ملت ها بتوانند ببینند که یک ملت در سایه اسلام و با تعالیم اسلام چگونه می تواند پیشرفت کند.”

درابتدا این تحقیق به تعریف وتبیین اقتصاد مقاومتی پرداخته سپس به  ارکان اقتصادمقاومتی اشاره شده وبه بررسی

مولفه های اقتصادمقاومتی در نظر مقام معظم رهبری پرداخته شده است.

کلید واژه:

 اقتصاد مقاومتی؛ جمهوری اسلامی ایران؛  ارکان اقتصاد مقاومتی ؛ مولفه های اقتصاد مقاومتی

…………………………………………………………………………
[1] -طلاب موسسه اموزش عالی امام جعفر صادق (ع) (سطح 3)

فساد اداری و راهکارهای اداری- سیاسی مقابله با آن

مرضیه رجبی[1]

چکیده

فساد به عنوان پدیده غیرقابل اجتناب و نابهنجار در بین تمام جوامع از گذشته تا به امروز وجود داشته است و به نظر مي رسد در هرجایي که میزاني از اختیار نهفته است، وجود فساد، یک امر غیرقابل اجتناب تلقي شود. فساد اداري جرمي خاص است که توسط کارمندان دولت ارتکاب مي یابد. فساد اداری،  داراي انواع گوناگوني است که بخشي از آنها جرایم مالي از قبیل ارتشا و اختلاس است. در اسلام، به طورکلي، براي پیشگیري از گناه و دوري از رذایل و هرگونه آلودگي و انحراف، دستورالعمل هایي پیش بیني شده که موجب احیاي ارزش هاي اخلاقي در جامعه و درنتیجه دوري مردم، خصوصاً کارمندان و کارگزاران از گناه و جرم مي شود.

روش تحقیق در این مقاله به صورت مطالعات کتابخانه ای است و با مطالعه آیات و روایات و بررسی سیره نبوی و حکومت علوی دریافته می شود که اگرچه درگذشته اداره به معنای امروزی وجود نداشته است، لکن در تعلیمات اسلامی برای مبارزه با فساد اداری از تدابیر پیش گیرانه مانند ، تحول در نگرش کارگزاران نسبت به مسئولیت و مدیریت، شایسته سالاری در نظام اداری، عدالت اقتصادی، نظارت و کنترل، مشارکت مردم با سازمان ها و… به عنوان اولین گام و سپس از تدابیر پیش گیرانه کیفری مانند توبیخ، محرومیت از خدمات دولتی کارگزاران فاسد، باز ستاندن اموال نامشروع و بازگرداندن آن به بیت المال به عنوان ضمانت اجرای کیفری استفاده شده است.

کلید واژه: فساد، اداره، فساد اداری

[1] - دانش اموخته  مقطع کارشناسی(سطح دو)، حوزه علمیه حضرت معصومه(سلام الله علیها)، شهرستان شاهرود

اهمیت رزق و روزی مادی در قرآن و نهج البلاغه

نگارنده

بتول فرامرزی

چکیده

رزق و روزی از جمله موضوعات  مهم و دغدغه اصلی انسان است و در آیات و روایات جلوه ویژه ای داشته است . خداوند اسباب رزق و روزی را برای انسانها فراهم نموده است پس انسان نباید در به دست آوردن رزق افراط و تفریط کنند زیرا حق متعال برای استفاده و بهره وری هر چه بهتر بندگان از نعمتهایی که در اختیار شان قرار داده اسبابی فراهم نموده تا موجب گشایش و گستردگی روزی شود و در آیات و روایات و نهج البلاغه از این اسباب در ابعاد مختلف از جمله بعد اعتقادی، عبادی اخلاقی و اقتصادی بحث شده است . انواع رزق و روزی عبارتند از رزق مادی ،معنوی،تکوینی ،تشریعی ،طالب و مطلوب ،حلال و حرام ،وغیره…اشاره شده است. امام علی (علیه السلام)می فرماید چه بخواهی و چه نخواهی خدا رزق تورا تامین کرده است و آن رزق به دنبال توست تا تو را بیابد و خود را به دنبال تو برساند ،پس به جای این که همه زندگی را برای طلب رزق خود قرار دهی ،سیر بندگی را مد نظر داشته باش.ما انسانها باید این را بدانیم که انسانی که تلاش می کند با کسی که هیچ تلاشی ندارد و فقط از دیگران انتظار کمک دارد  در رشد تعالی و سعادت با هم فرق دارند ،

 کلید واژه :رزق- روزی،گناه ،کفر ،سپاسگزاری،دعا ،صدقه، امورزش

اصول و شیوه های نقد در کلام امام علی(علیه السلام)

زهره محمودیان[1]

چکیده

انتقاد به عنوان یکی از مهم ترین مظاهر آزادی بیان، محک مناسبی برای سنجش مردمی بودن نظام های سیاسی است. با توجه به این که نقد و انتقادپذیری (ابزار تمییز حق و باطل)، ضرورت حق محوری و حقیقت گرایی، و ازمهمّ ترین صفات زندگی اجتماعی و اخلاقی انسان است اگر تحقق یابد، نقش مهمّی در تحقیق و فعلیّت یابی پتانسیل های وجودی او خواهد داشت.قدرت نقادی از جمله صفات اعتدالی و بازدارنده از رفتارهای انفعالی (تفریطی)و تعدّی گری(افراطی) است. از این رو انتقاد مقوله ای چند وجهی است و در عین اهمیّت اساسی در روابط میان فردی و تعامل های اجتماعی، در وجوه اخلاقی، دینی، فلسفی، سیاسی، حقوقی، روانشناختی،مدخلیّت دارد.

نوشتار حاضر ضمن بررسی مفهوم نقد و انتقاد و انواع و اقسام انتقاد، به بیان اصول و شیوه های نقد با بهره گیری از فرمایشات امیر المومنان(علیه السلام) در نهج البلاغه به تبیین جایگاه و مبانی این حق پرداخته است. بر این اساس است که انتقاد و انتقادپذیری یکی از برتری های اخلاقی و اجتماعی و یکی از مسائل مهمّ ارزشی ، در فرهنگ تعالی بخش اسلام و آموزه های معصومین (ع) به خصوص امام علی (ع) به شمار می رود؛ چون انتقاد، امر به معروف و نهی از منکر، موعظه، دعوت یه خیر و نصیحت، هر یک به گونه ای اهمیّت و جایگاه نقد وانتقاد پذیری را بیان می کند.

واژگان کلیدی: نقد، انتقاد، نقد حاکمان

………………………………………………….

[1] - طلبه سطح دو، حوزه امام جعفر صادق(علیه السلام)، شهرستان شاهرود

بررسی نقش سرمایه داری در رشد اقتصادی از منظر اسلام

       زهره عرب [1]

چکیده

امروزه اهمّیت توسعه اقتصادی و نقش بارز آن در بنا نهادن جامعه ای آرمانی، بر هیچ كس پوشیده نیست، تا آنجا كه می توان آن را از اولویتهای دنیای امروز دانست. به همین منظور در این نوشتار، سعی شده است با نگاه به عملکرد حضرت علی علیه السلام، به موضوعِ عوامل و اهداف مؤثر در توسعه اقتصادی پرداخته شود. در نهایت هدف این تحقیق دانستن این موضوع بوده است که، اقتصاد متعارف و روز دنیا تا چه میزان به این مبانی، اهداف و راهبردها نزدیک است.

مهمترین مواردی که محل تفاوت و ناهمخوانی بین توسعه اقتصادی مورد نظراسلام با اقتصاد متعارف است را باید ناشی از تفاوت در مبانی، اهداف، اخلاق و ارزش ها، آزادی اقتصادی و منافع فرد و جامعه دانست. هدف نهاییِ توسعه، در اقتصاد کنونی در اغلب کشورها بر مبنای سود، لذت و کسب ثروت است؛ که این نحوه جهت گیری در توسعه، متأثر از دیدگاه غرب درباره ی خود انسان است. اما هدف نهاییِ توسعه اقتصادی، از نگاه اسلام به معنای ابزاری است برای تكامل انسان ها است. به بیان دیگر از دیدگاه ارزشی و اخلاقی ائمه معصومین علیهم السلام رسیدن به رشد و توسعه، خود وسیله ای است برای امکان حرکت به طرف کمال و هدفِ نهایی از خلقت. در نتیجه توسعه ای که مورد تأیید امام علی علیه السلام است از جهت انگیزه و هدف نهایی و درجه اهمیت به برخی عوامل توسعه اقتصادی با اقتصاد متعارف، دارای عدم هم خوانی و ناسازگاری بسیاری است.

کلید واژه: سرمایه، رشد، توسعه اقتصادی، رشد اقتصادی

…………………………………………………………………

[1] فارغ التحصیل مقطع سطح دو، حوزه علمیه امام جعفرصادق(ع) شهرستان شاهرود، سال پذیرش مقاله 1398

نقد پذیری حاکمان از منظر امام علی(علیه السلام)

زهره محمودیان[1]

چکیده

انتقاد به عنوان یکی از مهم ترین مظاهر آزادی بیان، محک مناسبی برای سنجش مردمی بودن نظام های سیاسی است. در نظام اسلامی که نیازمند رضایت عمومی می باشد« نقد رفتار حاکمان» حق شهروندان و یا به نوعی تکلیف آنان به شمار می آید و این حق و تکلیف که برگرفته از آموزه های دینی است به وسیله افراد به صورت مستقل و یا در قالب تشکل های مدنی و احزاب سیاسی یا در ساختار نهادهای سیاسی ثابل اعمال می باشد و نظام اسلامی به تامین و تضمین بکارگیری این حق از سوی شهروندان موظف است. نوشتار حاضر ضمن بررسی مفهوم نقد و انتقاد و انواع و اقسام انتقاد، روحیه انتقاد پذیری، نقد حاکمان، نقد پذیری حاکمان و امنیت ملی، با بهره گیری از فرمایشات امیر المومنان(علیه السلام) در نهج البلاغه به تبیین جایگاه و مبانی این حق پرداخته و این فرضیه را مطرح می کند که در نظام سیاسی اسلام، شهروندان حق انتقاد از مسئولان و مدیران حکومتی را دارند.

واژگان کلیدی: نقد، انتقاد، نقد حاکمان

………………………………………………
[1] - طلبه سطح دو، حوزه امام جعفر صادق(علیه السلام)، شهرستان شاهرود

  نقش زنان در تعمیق باورهای دینی خانواده

   طاهره حسینی کاشیدار[1]

چکیده

مهمترین مسئله در تربیت دینی خانواده و فرزندان که مورد توجه خداوند و پیامبران الهی قرار گرفته است، مسائل اعتقادی می باشد؛ زیرا اعتقادات هر شخص تعیین کننده اوصاف، اعمال،  رفتار و گفتارهای اوست.

در نتیجه، تربیت اعتقادی فرزندان از وظایف بسیار مهم پدر و مادر است که اگر با شیوه صحیح و همراه با دلایل منطقی و محققانه انجام گیرد، آثار و برکات آن در اعمال و رفتار فرزندان نمایان می شود و اگر به صورت تقلیدی و یا اکراهی باشد، آفات جبران ناپذیری در پی خواهد داشت.

یکی از تلاش های عمده دشمن برای توفیق یافتن در تحقق اهداف شومش، مسئله ایجاد حالت بی اعتنایی به ارزشهای اخلاقی است. او می کوشد تا با شکستن قداست و حرمت ارزش‌ها در منظر فرد، او را نسبت به مسائل ارزشی، لا ابالی و دچار اباحه‌گری نماید و فرد وقتی دچار اباحه‌گری ‏گردید، دیگر امکان مقابله با تهاجمات بی امان فرهنگی را هم از دست می دهد و دقیقاً دشمن همین طرح شوم را در رابطه با زنان جامعه اسلامی ما به اجرا گذاشت. با نقش ها و تاکتیک های بسیار کارشناسانه و دقیق، ابتدا هجمه ای ناجوانمردانه به نظام ارزشی زنان وارد نمود و با ایجاد شبهه و تردید نسبت به مقدساتی مثل حجاب، عفت، حیا و…  باور زنان را نسبت به این ضرورت های دینی دچار تزلزل نمود و بعد هم مسئله ارزشی مهم حجاب را به عنوان یک عامل ضد ارزش و وسیله دست و پا گیر و عاملی برای به بندگی کشیدن زن مطرح نمود و سپس با رواج الگو های ساخته شده دست خود، زنان را به سوی بدحجابی و بی‌حجابی کشاند و متاسفانه دیگر هیچ گونه امکان مقابله با تهاجمات فرهنگی برای زنان وجود ندارد و آرام آرام آنان را به سوی هتک حرمت و ذبح تمامی ارزش های اخلاقی و انسانی سوق می دهد.

کلیدواژه ها

  باورهای دینی، زن، خانواده، تفکر، لایه های وجودی

…………………………………………………………….

[1] -طلبه ی سطح دو، حوزه علمیه امام صادق(ع) شهرستان شاهرود،تاریخ پذیرش مقاله؛ بهار 1397.

خشونت خانگی علیه زنان از منظر اسلام

طاهره جمشیدی پور، راحله عرب یارمحمدی

چکیده

خشونت خانگی شایع ترین شکل خشونت علیه زنان با بیشترین عوارض اجتماعی، روانی، اقتصادی است. خشونت شوهران مسئله ای است که حیات خانواده و جامعه را تهدید می کند. خشونت نسبت به زنان در خانواده واقعیتی آزاردهنده است. این نوع خشونت عرصه زندگی را بر زن و شوهر تنگ می کند و اثرهای متعدد و قابل توجهی بر کودکان و نوجوانان شاهد این خشونت، بر جای می گذارد. تحقیقات نشان می دهد در خانواده هایی که فرزندان، کتک خوردن مادران خود را تجربه کرده اند، در بزرگسالی، دختران تمایل به تحمل همسرآزاری دارند و پسران، کتک زدن همسر را حق قانونی خود می دانند. اینگونه خشونت ها در همه کشورها گزارش شده و موضوع اصلی کنفرانس حقوق بشر ” وین ” در سال 1997 بود که در آن ابعاد گوناگون خشونت و راهکارهای عملی کاهش آن بیان شد. به طور کلی تا زمانی که تغییرات اساسی بر ساختار فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مردم سراسر جهان به وجود نیاید، زن نمی تواند بر جایگاه شایسته و بایسته خود تکیه زند و ادعای رفع تبعیض و به دنبال آن رفع خشونت علیه خود را داشته باشد.

کلید واژه ها: خشونت، خشونت خانگی، زنان، اسلام

راه‌کـارهای رونـق تولیــد از نگـاه قـرآن

محقق: الهه عرب‌قبادی[1]

چکیده:

در دنیای امروز که ابزار تولید و توزیع پیشرفت کرده، روابط اقتصادی به شدت پیچیده شده است و هر کشوری برای بهبود وضع اقتصادی خود تلاش می کند، به طوری که هر روز عرصه را برای رقیبان خود تنگ تر می سازد و اهمیت این امر وقتی مشخص می شود که تاثیرهای اقتصاد را بر سیاست و فرهنگ مشاهده کنیم. در جامعه جهانی امروز کشوری که اقتصاد آن ضعیف باشد، ناچار در مواردی مجبور است زیر بار تهاجم سیاسی و فرهنگی صاحبان اقتصاد باشد. در این مورد، کشورهایی که اقتصادی ضعیف دارند، دو کار اساسی باید انجام دهند و آن، تقویت تولید و استحکام بنیه های اقتصادی و نیز مقاومت در برابر فشارهای سیاسی و فرهنگی رقیبان برای حفظ هویت خود است. حال هدف ما این است که بررسی کنیم، چگونه می توان با استفاده از مولفه هایی که قرآن به جامعه ارایه می دهد، اقتصادی موفق داشته باشیم و تمدن اسلامی معاصر را شکل دهیم و به صورت عملی مورد استفاده قرار دهیم. بنابراین، در این جستار سعی خواهد شد تا پیشنهادهایی از قرآن کریم و روایات ارایه شود تا بر مشکلات اقتصادی جامعه فایق آییم.

کلیدواژه:

رونق، تولید، اقتصاد، ثبات اقتصادی، کالای داخلی، جامعه، کسب  و کار، نیروی انسانی، فرهنگ‌سازی

………………………………………………………………………
[1]  . طلبه مدرسه علمیه امام جعفر صادق علیه السلام