اصول و شیوه های نقد در کلام امام علی(علیه السلام)

زهره محمودیان[1]

چکیده

انتقاد به عنوان یکی از مهم ترین مظاهر آزادی بیان، محک مناسبی برای سنجش مردمی بودن نظام های سیاسی است. با توجه به این که نقد و انتقادپذیری (ابزار تمییز حق و باطل)، ضرورت حق محوری و حقیقت گرایی، و ازمهمّ ترین صفات زندگی اجتماعی و اخلاقی انسان است اگر تحقق یابد، نقش مهمّی در تحقیق و فعلیّت یابی پتانسیل های وجودی او خواهد داشت.قدرت نقادی از جمله صفات اعتدالی و بازدارنده از رفتارهای انفعالی (تفریطی)و تعدّی گری(افراطی) است. از این رو انتقاد مقوله ای چند وجهی است و در عین اهمیّت اساسی در روابط میان فردی و تعامل های اجتماعی، در وجوه اخلاقی، دینی، فلسفی، سیاسی، حقوقی، روانشناختی،مدخلیّت دارد.

نوشتار حاضر ضمن بررسی مفهوم نقد و انتقاد و انواع و اقسام انتقاد، به بیان اصول و شیوه های نقد با بهره گیری از فرمایشات امیر المومنان(علیه السلام) در نهج البلاغه به تبیین جایگاه و مبانی این حق پرداخته است. بر این اساس است که انتقاد و انتقادپذیری یکی از برتری های اخلاقی و اجتماعی و یکی از مسائل مهمّ ارزشی ، در فرهنگ تعالی بخش اسلام و آموزه های معصومین (ع) به خصوص امام علی (ع) به شمار می رود؛ چون انتقاد، امر به معروف و نهی از منکر، موعظه، دعوت یه خیر و نصیحت، هر یک به گونه ای اهمیّت و جایگاه نقد وانتقاد پذیری را بیان می کند.

واژگان کلیدی: نقد، انتقاد، نقد حاکمان

………………………………………………….

[1] - طلبه سطح دو، حوزه امام جعفر صادق(علیه السلام)، شهرستان شاهرود

بررسی نقش سرمایه داری در رشد اقتصادی از منظر اسلام

       زهره عرب [1]

چکیده

امروزه اهمّیت توسعه اقتصادی و نقش بارز آن در بنا نهادن جامعه ای آرمانی، بر هیچ كس پوشیده نیست، تا آنجا كه می توان آن را از اولویتهای دنیای امروز دانست. به همین منظور در این نوشتار، سعی شده است با نگاه به عملکرد حضرت علی علیه السلام، به موضوعِ عوامل و اهداف مؤثر در توسعه اقتصادی پرداخته شود. در نهایت هدف این تحقیق دانستن این موضوع بوده است که، اقتصاد متعارف و روز دنیا تا چه میزان به این مبانی، اهداف و راهبردها نزدیک است.

مهمترین مواردی که محل تفاوت و ناهمخوانی بین توسعه اقتصادی مورد نظراسلام با اقتصاد متعارف است را باید ناشی از تفاوت در مبانی، اهداف، اخلاق و ارزش ها، آزادی اقتصادی و منافع فرد و جامعه دانست. هدف نهاییِ توسعه، در اقتصاد کنونی در اغلب کشورها بر مبنای سود، لذت و کسب ثروت است؛ که این نحوه جهت گیری در توسعه، متأثر از دیدگاه غرب درباره ی خود انسان است. اما هدف نهاییِ توسعه اقتصادی، از نگاه اسلام به معنای ابزاری است برای تكامل انسان ها است. به بیان دیگر از دیدگاه ارزشی و اخلاقی ائمه معصومین علیهم السلام رسیدن به رشد و توسعه، خود وسیله ای است برای امکان حرکت به طرف کمال و هدفِ نهایی از خلقت. در نتیجه توسعه ای که مورد تأیید امام علی علیه السلام است از جهت انگیزه و هدف نهایی و درجه اهمیت به برخی عوامل توسعه اقتصادی با اقتصاد متعارف، دارای عدم هم خوانی و ناسازگاری بسیاری است.

کلید واژه: سرمایه، رشد، توسعه اقتصادی، رشد اقتصادی

…………………………………………………………………

[1] فارغ التحصیل مقطع سطح دو، حوزه علمیه امام جعفرصادق(ع) شهرستان شاهرود، سال پذیرش مقاله 1398

نقد پذیری حاکمان از منظر امام علی(علیه السلام)

زهره محمودیان[1]

چکیده

انتقاد به عنوان یکی از مهم ترین مظاهر آزادی بیان، محک مناسبی برای سنجش مردمی بودن نظام های سیاسی است. در نظام اسلامی که نیازمند رضایت عمومی می باشد« نقد رفتار حاکمان» حق شهروندان و یا به نوعی تکلیف آنان به شمار می آید و این حق و تکلیف که برگرفته از آموزه های دینی است به وسیله افراد به صورت مستقل و یا در قالب تشکل های مدنی و احزاب سیاسی یا در ساختار نهادهای سیاسی ثابل اعمال می باشد و نظام اسلامی به تامین و تضمین بکارگیری این حق از سوی شهروندان موظف است. نوشتار حاضر ضمن بررسی مفهوم نقد و انتقاد و انواع و اقسام انتقاد، روحیه انتقاد پذیری، نقد حاکمان، نقد پذیری حاکمان و امنیت ملی، با بهره گیری از فرمایشات امیر المومنان(علیه السلام) در نهج البلاغه به تبیین جایگاه و مبانی این حق پرداخته و این فرضیه را مطرح می کند که در نظام سیاسی اسلام، شهروندان حق انتقاد از مسئولان و مدیران حکومتی را دارند.

واژگان کلیدی: نقد، انتقاد، نقد حاکمان

………………………………………………
[1] - طلبه سطح دو، حوزه امام جعفر صادق(علیه السلام)، شهرستان شاهرود

  نقش زنان در تعمیق باورهای دینی خانواده

   طاهره حسینی کاشیدار[1]

چکیده

مهمترین مسئله در تربیت دینی خانواده و فرزندان که مورد توجه خداوند و پیامبران الهی قرار گرفته است، مسائل اعتقادی می باشد؛ زیرا اعتقادات هر شخص تعیین کننده اوصاف، اعمال،  رفتار و گفتارهای اوست.

در نتیجه، تربیت اعتقادی فرزندان از وظایف بسیار مهم پدر و مادر است که اگر با شیوه صحیح و همراه با دلایل منطقی و محققانه انجام گیرد، آثار و برکات آن در اعمال و رفتار فرزندان نمایان می شود و اگر به صورت تقلیدی و یا اکراهی باشد، آفات جبران ناپذیری در پی خواهد داشت.

یکی از تلاش های عمده دشمن برای توفیق یافتن در تحقق اهداف شومش، مسئله ایجاد حالت بی اعتنایی به ارزشهای اخلاقی است. او می کوشد تا با شکستن قداست و حرمت ارزش‌ها در منظر فرد، او را نسبت به مسائل ارزشی، لا ابالی و دچار اباحه‌گری نماید و فرد وقتی دچار اباحه‌گری ‏گردید، دیگر امکان مقابله با تهاجمات بی امان فرهنگی را هم از دست می دهد و دقیقاً دشمن همین طرح شوم را در رابطه با زنان جامعه اسلامی ما به اجرا گذاشت. با نقش ها و تاکتیک های بسیار کارشناسانه و دقیق، ابتدا هجمه ای ناجوانمردانه به نظام ارزشی زنان وارد نمود و با ایجاد شبهه و تردید نسبت به مقدساتی مثل حجاب، عفت، حیا و…  باور زنان را نسبت به این ضرورت های دینی دچار تزلزل نمود و بعد هم مسئله ارزشی مهم حجاب را به عنوان یک عامل ضد ارزش و وسیله دست و پا گیر و عاملی برای به بندگی کشیدن زن مطرح نمود و سپس با رواج الگو های ساخته شده دست خود، زنان را به سوی بدحجابی و بی‌حجابی کشاند و متاسفانه دیگر هیچ گونه امکان مقابله با تهاجمات فرهنگی برای زنان وجود ندارد و آرام آرام آنان را به سوی هتک حرمت و ذبح تمامی ارزش های اخلاقی و انسانی سوق می دهد.

کلیدواژه ها

  باورهای دینی، زن، خانواده، تفکر، لایه های وجودی

…………………………………………………………….

[1] -طلبه ی سطح دو، حوزه علمیه امام صادق(ع) شهرستان شاهرود،تاریخ پذیرش مقاله؛ بهار 1397.

خبر برگزاری میزگرد

با عنوان «راه های نهادینه سازی پیوند حوزه و دانشگاه، چالش ها و فرصت ها»

تاریخ برگزاری: 98/9/24

مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع)-شاهرود

میزگردی با عنوان «راه های نهادینه سازی پیوند حوزه و دانشگاه، چالش ها و فرصت ها» در مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع) شاهرود برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی مدرسه علمیه امام جعفر صادق(علیه السلام) شاهرود، به همت واحد پژوهش مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع) شاهرود و به مناسبت هفته پژوهش، روز یک شنبه مورخ 98/9/24 میزگردی با عنوان «راه های نهادینه سازی پیوند حوزه و دانشگاه، چالش ها و فرصت ها» در سالن کنفرانس این مدرسه برگزار گردید. کارشناسان این میزگرد، جناب آقای دکتر مهدی جلالی و سرکار خانم مریم جهازی بودند.

در این نشست، کارشناسان، ضمن بیان معنای «نهادینه سازی»، موانع پیوند میان حوزه و دانشگاه را برشمرده و آسیب های گسست میان این دو نهاد را متذکر شدند. همچنین ایشان راهکارهایی از جمله: تغییر نگرش حوزه و دانشگاه نسبت به یکدیگر، مطالبه گری از سوی این دو نهاد را باعث حفظ وحدت میان حوزه و دانشگاه دانستند.

در پایان میزگرد، به رسم یاد بود هدایایی به مدعوین داده شد.

خبر برگزاری کارگاه وبلاگ نویسی

تاریخ برگزاری: 98/9/24

مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع)-شاهرود

کارگاه وبلاگ نویسی در مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع) شاهرود برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع) شاهرود، به همت واحد پژوهش مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع) شاهرود و به مناسبت هفته پژوهش، روز یک شنبه مورخ 98/9/24 کارگاه «وبلاگ نویسی» با کارشناسی سرکار «خانم بنت الهدی اشرفی» برای دو پایه اول مهر و اول پاره وقت در سایت این مدرسه برگزار شد.

خشونت خانگی علیه زنان از منظر اسلام

طاهره جمشیدی پور، راحله عرب یارمحمدی

چکیده

خشونت خانگی شایع ترین شکل خشونت علیه زنان با بیشترین عوارض اجتماعی، روانی، اقتصادی است. خشونت شوهران مسئله ای است که حیات خانواده و جامعه را تهدید می کند. خشونت نسبت به زنان در خانواده واقعیتی آزاردهنده است. این نوع خشونت عرصه زندگی را بر زن و شوهر تنگ می کند و اثرهای متعدد و قابل توجهی بر کودکان و نوجوانان شاهد این خشونت، بر جای می گذارد. تحقیقات نشان می دهد در خانواده هایی که فرزندان، کتک خوردن مادران خود را تجربه کرده اند، در بزرگسالی، دختران تمایل به تحمل همسرآزاری دارند و پسران، کتک زدن همسر را حق قانونی خود می دانند. اینگونه خشونت ها در همه کشورها گزارش شده و موضوع اصلی کنفرانس حقوق بشر ” وین ” در سال 1997 بود که در آن ابعاد گوناگون خشونت و راهکارهای عملی کاهش آن بیان شد. به طور کلی تا زمانی که تغییرات اساسی بر ساختار فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مردم سراسر جهان به وجود نیاید، زن نمی تواند بر جایگاه شایسته و بایسته خود تکیه زند و ادعای رفع تبعیض و به دنبال آن رفع خشونت علیه خود را داشته باشد.

کلید واژه ها: خشونت، خشونت خانگی، زنان، اسلام

اثبات مبانی فمینیسم اسلامی

انسیه نوروزی وعالیه قیاس مهدویان[1]

چكيده

موج سوم فمینیسم با طرح الگوهاي بومي و با ظاهري اسلامي به دفاع از فمينيسم پرداخته و با تفسيرهاي جديد از متون ديني، مفاهيم ديني را در خدمت نهضت فمينيسم قرار دادند. در مقابل، مخالفان فمینیسم اسلامی نیز این مفهوم را مفهومی متناقض دانسته و با تمرکز بر دو مفهوم «اسلام» و «فمینیسم»، امکان مفهومی این ترکیب را به چالش میکشند. در این مقاله اندیشه های فمینیسم اسلامی و نظرات موافقان و مخالفان این دیدگاه فمینیستی بررسي و رویکردهای مطرح شده در این حوزه طبقه بندي شد. در بخش موافقان، سه گروه با استراتژیهای تحدید مفهوم اسلام، اسلام محور و مساوات مدرن محور و در بخش مخالفان، سه گروه با تأکید بر مفهوم فمینیسم، با تأکید بر موفق نبودن فمینیسم اسلامی و با تأکید بر منطق کلامی فمینیسم اسلامی شناسایی شدند. پس از بررسی نظرات موافقان و مخالفان یافته های پژوهش حاکی از آن است که با توجه به گستردگی حیطه مفهومی دو مفهوم اصلی فمینیسم اسلامی یعنی فمینیسم و اسلام نمیتوان مدعی امکان یا عدم امکان قطعي این مفهوم شد. بدیهی است در مبحث امکان مفهومی فمینیسم اسلامی توجه به زمینه های مفهومی مانند فمینیسم و اسلام در زمینه ی اجتماعی مطرح شده ضروری است. از اینرو بسته به زمینهی اجتماعی وگستره تعریف دو مفهوم میتوان به امکان یا عدم امکان فمینیسم اسلامی رأی داد.

واژگان کليدی: اسلام، فمینیسم، فمینیسم اسلامی، جنسیت، حقوق زن.

……………………………………………………………………………….

[1]- طلبه امام جعفر صادق شهرستان شاهرود.

راه‌کـارهای رونـق تولیــد از نگـاه قـرآن

محقق: الهه عرب‌قبادی[1]

چکیده:

در دنیای امروز که ابزار تولید و توزیع پیشرفت کرده، روابط اقتصادی به شدت پیچیده شده است و هر کشوری برای بهبود وضع اقتصادی خود تلاش می کند، به طوری که هر روز عرصه را برای رقیبان خود تنگ تر می سازد و اهمیت این امر وقتی مشخص می شود که تاثیرهای اقتصاد را بر سیاست و فرهنگ مشاهده کنیم. در جامعه جهانی امروز کشوری که اقتصاد آن ضعیف باشد، ناچار در مواردی مجبور است زیر بار تهاجم سیاسی و فرهنگی صاحبان اقتصاد باشد. در این مورد، کشورهایی که اقتصادی ضعیف دارند، دو کار اساسی باید انجام دهند و آن، تقویت تولید و استحکام بنیه های اقتصادی و نیز مقاومت در برابر فشارهای سیاسی و فرهنگی رقیبان برای حفظ هویت خود است. حال هدف ما این است که بررسی کنیم، چگونه می توان با استفاده از مولفه هایی که قرآن به جامعه ارایه می دهد، اقتصادی موفق داشته باشیم و تمدن اسلامی معاصر را شکل دهیم و به صورت عملی مورد استفاده قرار دهیم. بنابراین، در این جستار سعی خواهد شد تا پیشنهادهایی از قرآن کریم و روایات ارایه شود تا بر مشکلات اقتصادی جامعه فایق آییم.

کلیدواژه:

رونق، تولید، اقتصاد، ثبات اقتصادی، کالای داخلی، جامعه، کسب  و کار، نیروی انسانی، فرهنگ‌سازی

………………………………………………………………………
[1]  . طلبه مدرسه علمیه امام جعفر صادق علیه السلام

اسلام هراسی در غرب بعد از 11 سیتامبر و راهکارهای مقابله با آن

آمنه بطیار[1]

چکیده

این نوشتار بر پدیده ی اسلام هراسی در غرب بعد از 11 سیتامبر و راهکارهای مقابله با آن می پردازد بعد از 11 سیتامبر 2001 اسلام هراسی و ضدیّت با اسلام در جوامع غربی افزایش یافته است، تحلیل محتوایی رسانه ها و اظهارات مقامات غربی نشان گر آن است که آن ها در تلاشند با برجسته کردن اقدامات برخی گروه های افراطی دین اسلام را به عنوان یک تهدید علیه غرب مطرح سازند و با کمک رسانه های گروهی تلاش می کنند با طرح اسلام به عنوان یک تهدید شکل دهی هویت غربی را این بار به ضرر اسلام رقم بزنند.

در مسئله اسلام هراسی عوامل و ریشه های زیادی وجود دارد از جمله: انتشار سریع اسلام، سلطه و سیطره اسلام ناب موج افزایش مهاجرت مسلمانان در کشورهای اروپایی که به ایجاد اسلام هراسی شدت بخشیده است، شیوه هایی که غربیان در این پدیده به کار می برند مواردی مثل(تهمت ها و نسبت های ناروا به اسلام، توهین به مقدسات اسلامی، مبارزه با رهبران دینی- فعالیت های مسیحی تبشیری در ممالک اسلامی و…) می باشد، در واقع اسلام هراسی با حمله به تمامیت دین اسلام به عنوان شکل اصل جهان و معرفی ان به عنوان افراط گرای، امروزه حضور جدی و تاثیر گذار در جوامع غربی و حتی رسانه های موثر بر افکار عمومی جهانی پیدا کرده است و در ساختن تصور توده های مردم و حتی نخبگان جوامع نقش موثر داشته است مسلمانان و اندیشمندان اسلامی با نگاهی قرآنی و تامل در کلام معصومین با ترسیم واقعیت دین اسلام و دفاع از دین اسلام اعم از مالی، زبانی، جانی، گفتگو و تعامل با ادیان دیگر، ایجاد یگانگی و وحدت، بینش و دانایی جوانان حاضر، در برابر این حادثه نامیمون مقابله کنند و اقداماتی سنجیده انجام دهند.

کلید واژه: اسلام، اسلام هراسی، غرب، 11 سپامبر

……………………………………………………………..

[1] - دانش آموخته سطح دو، حوزه امام جعفرصادق(علیه السلام)، شهرستان شاهرود