رسانه و خانواده

پژوهشگر:

عطیه ابراهیمی[1]

چکیده

از منظر اسلام ، خانواده یکی از نعمت های بزرگی است که به بشریت عرضه شده و اولین و مهمترین نهاد و گروه اجتماعی است . سالیان زیادی است که تلویزیون سرگرمی غالب خانوادهاست . امروزه در جهان ارتباطاتی و عصر تبلیغات ، رسانه جایگاه بس مهمی یافته است و هم چنان نقش پر رنگی در زندگی افراد ایفا می کند . رسانه با شکل دادن ارزش ها و هنجارهای فرهنگی و بازتاب آن ها ، رفته رفته به مکانی تبدیل می شود که افراد در آن به دور از تعامل اجتماعی ، در دنیای واقع ، هویت خود را جست و جو می کنند . آن گاه ارزش ها و الگوهای رفتاری ، نه در خانواده که در رسانه ها تعریف می شود . از طرفی رسانه ها با اهداف تجاری و تبلیغاتی خود ، ایده های غیر واقع گرایانه ای را به تصویر می کشند که اغلب بر خلاف تصور مخاطب ، قابل تحقق نیستند . نباید اجازه داد تماشای بیش از حد تلویزیون ، خانواده ها را از فرهنگ و ارزش های اصیل خود دور کند . اما بی تردید ، هماهنگ سازی این دو نهاد مهم ( رسانه و خانواده ) می تواند بر هدایت و راهبری جامعه اثر بگذارد . اکنون که در پرتو نظام مقدس جمهوری اسلامی ، رسانه ملی در انجام رسالت خطیر الهی خود ، به تولید و ارائه برنامه های انسان ساز مشغول است ،  عمل به ضرورت ها و تاکیدات نظری و عملی اسلام در خصوص خانواده که سنگ بنای جامعه است ، ضرورت می یابد .

کلید واژه :رسانه – خانواده – تلویزیون – مخاطب – ارزش – ارتباطات – هنجار – تبلیغات

………………………………………….

[1] - طلبه پایه دوم بهمن

ادامه مطلب :

مقدمه:

خانواده با دارا بودن پیشینه ای به قدمت آفرینش ، طبیعی ترین نهاد اجتماع است که زندگی اجتماعی از آنجا آغاز می شود که کانون آرامش ، تعادل و شکل گیری شخصیت انسان ها و نخستین وسیله انتقال مناسب فرهنگ به شمار می آید . امروزه با تغییر اوضاع ، خانواده از معناداری افتاده و با بحران پوچی درگیر شده است به گونه ای که نقطه عطف بحران خانواده ، از دست دادن ارزش های ذاتی خانواده است . وسایل ارتباط اجتماعی با انتقال اطلاعات و شکل دهی افکار عمومی ، در توسعه و تغییر فرهنگ و تمدن بشری نقش بزرگی ایفا می کنند ، به گونه ای که کمتر حادثه جریان مهم اجتماعی را می توان یافت که رسانه ها در پیدایش و شکل گیری آن ها هیچ نقشی ایفا نکرده ویا دست کم در گسترش ، نشر یا کنترل آن سهمی نداشته باشند . در میان رسانه های جمعی ، رادیو و تلویزیون از نظر آموزش غیر رسمی و الگو سازی ، جایگاه ویژه ای دارند . تلویزیون به دلیل برد گسترده مخاطبانش ، یکی از بهترین وسایل آموزشی و فرهنگی است و با جذابیت های خاص خود ، سهم بیشتری در انتقال الگوهای رفتاری و فرهنگ سازی دارد . رسانه های جامعه ایران ، بیش از جوامع دیگر به الگو سازی درست ، با توجه به مفاهیم دینی می پردازند . 

فهرست منابع

1.      قرآن کریم

2.      ارنسون ، الیوت و آنتونی پراتکانیس ، عصر تبلیغات ، ترجمه کاووس سید امامی ، تهران ، سروش ، 1380

3.      اشتهاری ، محمد ، نگاهی به زندگی حضرت زهرا ، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت (ع)، 1323

4.      اعزازی ، شهلا ، جامعه شناسی خانواده ، تهران ، روشنگران 1382

5.      باندورا ، آلبرت ، نظریه یادگیری اجتماعی ، ترجمه فرهاد ماهر ، شیراز ، راهگشا ، 1372

6.       تامپسون ، جان ، رسانه ها و مدرنیته ، ترجمه مسعود اوحدی ، تهران ، سروش ، 1380

7.      جهانگیر ، منصور ، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، نشر دوران ، 1379

8.      حکیم آرا ، محمد علی ، روان شناسی رسانه ، تهران ، دانشکده صدا و سیما ، 1388

9.      دادگران ، سید محمد ، مبانی ارتباطات جمعی ،  تهران ، مروارید و فیروزه ، 13920

10.  دانایی ، نسرین ، رسانه شناسی ، تهران ، مبنای خرد ، 1389

11.  رئیس وانانی ، حسین و غلام حسن عیوضی ، رسانه و نقش خانواده در تولید ملی ، حمایت از کار و سرمایه ایرانی مرکز پژوهش های صدا و سیما ، 1391

12.  زورق ، محمد حسن ، ارتباطات و آگاهی ، تهران ، سروش ، 1389

13.  شاهرودی ، محمد حسین ، الگوهای رفتاری حضرت زهرا ، تهران سازمان تحقیقات نیروی بسیج ، 1376

14.  کلینی ، محمد یعقوب ، اصول کافی ، ترجمه سید جواد مصطفوی ، انتشارات ولیعصر ، 1375

15.  گرینر ، جورج ، رسانه در خط آتش ، انتشارات باشگاه اندیشه ، 1386

16.  مجلسی ، محمد باقر ، بحارالانوار، موسسه الوفار 1403 ه.ق

17.  مشیری ، مهشید ، فرهنگ زبان فارسی ، تهران ، سروش 1374

18.  معتمد نژاد ، کاظم ، وسایل ارتباط جمعی ، تهران ، دانشگاه علامه طباطبایی 1386

19.  معین ، محمد ، فرهنگ فارسی ، تهران ، امیرکبیر ، 1375

20.  یاوری وثاق ، مهدیه ، نقش رسانه در آگاهی بخشی سیاسی و اجتماعی ، مرکز پژوهش های اسلامی ، 1391