جلوه های تربیتی و اخلاقی سوره یوسف(علیه السلام)

پژوهشگر:سیده زهراموسوی[1]

چکیده

داستان حضرت یوسف (علیه السلام) زیباترین داستان مستند و پیوسته­ای است که قرآن آن را تنها در یک سوره به نام سوره­ی یوسف (علیه السلام) آورده است.

این سوره 111 آیه دارد که یکصد آیه آن به داستان حضرت یوسف (علیه السلام) از پیامبران بزرگ الهی اختصاص دارد که از کودکی آن حضرت شروع می­شود و تا به حکومت رسیدن او در مصر ادامه دارد. و به همین دلیل می­توان نکات تربیتی زیادی را در مسئله تربیت فرزند و یا ارتباط با خانواده و غیرخانواده از محارم و غیرمحارم به دست آورد که در این تحقیق به بررسی برخی از این نکات به صورت کتابخانه­ای و تحلیلی، توصیفی پرداخته شده است.

سوره­ی یوسف (علیه السلام) جایگاه ارزشی انسان و خصوصیات زشت و زیبایش را در قالبی بسیار زیبا و دلنشین بیان کرده، هم­چنین در این سوره حضرت یوسف (علیه السلام) به عنوان الگویی از انسانِ مخلص و محسن که منشأ بسیاری از ارزش­های انسانی و مکارم اخلاقی چون تقوا و کنترل نفس و عفت و پاکدامنی و صداقت و راستی و عفو و گذشت و… است معرفی می­شود و در مقابل آن زشتی­های اخلاقی مانند حسد و دروغ­گویی و تبعیض و بی­عدالتی مورد نکوهش قرار گرفته است.

تأکید بر توحید محور بودن داستان حضرت یوسف (علیه السلام) نشان از این دارد که در قرآن، همواره جهت­دهی تربیتی و اخلاقی به سوی توحید و خدامحوری است. از این­رو اگر نکات و جلوه­های اخلاقی و تربیتی این سوره در خانواده­ها و بالاتر از آن در جامعه اجرا شود، خانواده و جامعه­ای توحیدی و خدا محور خواهیم داشت. از طرفی خانواده­ها می­توانند با دقت در جلوه­های تربیتی و اخلاقی این سوره، موانع تربیت صحیح را شناسایی کرده و از آن­ها دوری کنند تا متحمل تبعات جبران­ناپذیری به فرزندان نشوند.

کلید واژه­ها: تقوا، صبر، عفت، توکل، اخلاص، حسد، دروغ، ادب، یوسف.

[1] - سیده زهراموسوی،طلبه سطح دو حوزه علمیه جعفرامام صادق(ع) شهرستان شاهرود،تاریخ پذیرش 1396