« شیوه‌های ارتباط رفتاری با همسر از دیدگاه قرآن»

چکیده:

یکی از بهترین راهبردهای پیشگیری از آسیب‌های اخلاقی در روابط زوجین، بهره‌مندی از تعالیم اسلامی است؛ به‌طوری‌که می‌توان با کمی درنگ در منابع اسلامی، از یک زندگی سالم بهره‌مند شد. سبک زندگی قرآنی بر مدار عدالت است و هرگز هیچ‌گونه ظلمی هرچند به‌اندازه مثقال ذره‌ای برنمی‌تابد. بر این اساس اگر شخصی در تعاملات خود با خانواده و معاشرت عمومی با مردم از برنامه‌ها و آموزه‌های تربیتی و معرفتی قرآن استفاده کند؛ و رفتارهای کلامی (گفتار) و غیرکلامی (رفتار) او طبق آداب و قواعد شایسته و روشن آمیزه‌های دینی که به‌تفصیل و با ذکر جزئیات، منظومه‌اش را تدوین کرده باشد، بدون شک به کمال و سعادت خواهد رسید . در این مقاله نخست برای تبیین بهتر موضوع مفاهیم بررسی می‌شود و به اهمیت رفتار غیرکلامی و بعد به معرفی برخی از مؤلفه‌های ارتباطات رفتاری و نقش زیربنایی آن در خانواده پرداختیم؛ و در ادامه از تفاوت‌های جنسیتی زوجین و روابط رفتاری بین آن‌ها از منظر آیات، روایات، سیر بیان کردیم. برآیند این پژوهش این است که اگرچه روان‌شناسان در باب ارتباط رفتاری بین زوجین مطالب مفید و کارآمد را بیان کرده‌اند اما آموزه‌های قرآن کریم در این رابطه بسیار عمیق، جزئی‌تر بوده است.و بیانگر نکات دقیق و ظریفی است و کانال‌های ارتباط غیرکلامی که شامل احترام متقابل، مدارا، نیک‌رفتار، اجتناب از بگو مگو، امانت‌داری و غیره می‌باشد با ابعاد مختلف در متون و منابع اسلامی به‌صورت گسترده تبیین شده‌است.

فاطمه نصرتی

چگونگی پاسخگویی قرآن به نیازهای معنوی عصر حاضر

زینب قلعه نوی[1]

چکیده

بحث در مورد جامعیت قرآن و پاسخگویی آن به تمامی نیازهای انسان از دیرباز تا کنون مورد توجه مفسران و قرآن پژوهان بوده است و با توجه به تصریح قرآن در خصوص اصل جامعیت، همگان آن را پذیرفته اند، گرچه درباره محدوده آن اختلاف کرده اند.

عده ای قائل به جامعیت مطلق قرآن شده اند و نتیجه گرفته اند که در قرآن تمام آنچه که می توان نوعی ادراک و فهم به آن پیدا کرد وجود دارد. هر چند عقل و درک ما از شناختن آن قاصر است.  عده ای قرآن را فقط کتابی برای آخرت می دانند، و از طرفی عده‌ای دیگر، قرآن را هدایتگر انسان در امور مادی و معنوی می دانند. 

بنابراین در قرآن آیات زیادی در باب کهنه نشدن و طراوت و شادابی همیشگی آن وجود دارد، که با در نظر گرفتن این آیات ثابت شده است، که قرآن توانایی پاسخگویی به همه نیازهای انسان را دارد و تنها برای یک زمان، مکان و یا مردم خاص نبوده. و به بیان برخی از این نیازها از جمله: ایثار،  صداقت، نوع دوستی، احسان و… پرداخته و هر یک را با چندین آیه از قرآن توضیح داده است.

کلید واژه ها: جامعیت، قرآن،  نیاز ، معنویت.

[1] - طلبه سطح 2

حوزه علمیه امام جعفر صادق (ع)

                                                                                                           zeinabghalenoi@gmail.com

  قرآن در نهج البلاغه با محوریت خطبه یک

پژوهشگر: طاهره عربعامری

چکیده:

قرآن کریم اولین و مهمترین منبع معارف اسلامی است و به عنوان برترین پیام خداوند است که همیشه مورد توجه علما و قرآن پژوهان بوده است .بزرگترین مفسر قرآن امام علی (علیه السلام)است که در خطبه های فراوانی به نقش و جایگاه قرآن توجه داشته است واهمیت خاصی برای قرآن قائل است و در بسیاری از سخنان خود قرآن را با اوصاف گوناگونی بیان کرده است.از جمله :قرآن کتاب نور ،مصباح هدایت ،قران ریسمان محکم الهی ،قرآن سرچشمه علم و حکمت و …و در خطبه یک نهج البلاغه هم انواع محتویات را بیان کرده است از جمله احکام عملی که شامل حلال و حرام و مباح و مصنوع و…می شودو همچنین علوم قرآن مثل ناسخ و منسوخ و محکم و متشابه و عام و خاص و مطلق و مقید و …را مورد توجه قرار داده است .

کلید واژه:قر آن- نهج البلاغه – محوریت-خطبه

بررسی مفهوم برکت در آیات و روایات

پژوهشگر:زهرا مهدوی

چکیده

از مهم­ترین خواسته­های بشر « خیر » و « برکت » است که همه­ی انسان­ها با هر عقیده و اندیشه­ی دینی خواستار این دو در زندگی خویش هستند و در محاورات روزمره­ی خودشان از این کلمات « خیر و برکت » استفاده می­کنند.

در این تحقیق سعی شده است با بررسی اجمالی مفهوم برکت در آیات و روایات، اهمیت و ضرورت برکت و اسباب و عوامل آن از دیدگاه قرآن و روایات و  در زندگی ما انسان­ها بررسی شود. این تحقیق شامل سه بخش می­باشد و هر بخش آن دارای دو فصل است. بخش اول آن بعد از کلیات، به بحث مفهوم­شناسی درباره­ی دو کلمه « خیر و برکت » پرداخته است و کلمات خیر و برکت را در لغت و اصطلاح تعریف کرده­ایم.

و در بخش دوم آن به بیان این مطلب پرداخته که منشأ و سرآغاز همه­ی خیرات و برکات در نظام آفرینش، خداوند متعال است و همه­ی آفریده­ها چه بدانند و چه ندانند و چه بخواهند و چه نخواهند، به اندازه­ی ظرفیت و شایستگی خود از برکات الهی برخوردار می­شوند و همچنین ورود برکت به زندگی انسان به عواملی بستگی دارد (چه مادی چه معنوی) که این دو مقوله با هم در ارتباط هستند و جدای از هم نیستند. علاوه بر این برکت مصادیق فراوانی دارد که ما به چند مورد مهم آن در این بخش اشاره کرده­ایم.

در بخش سوم آن به بررسی عوامل برکت­زا (چه مادی، چه معنوی) و برکت­زدا پرداخته­ شده است این­که انسان می­تواند با انجام ندادن بعضی از اعمال و رفتار، موجب افزایش روزی خود و خانواده­اش شود و با انجام دادن بعضی دیگر از اعمال و رفتار موجب کاهش روزی خود شود. امید است که همه­ی ما انسان­ها از برکت­ها و موهبت­های الهی برخوردار شویم.

کلید واژه ها: برکت، وسعت، مبارک، خیر، رحمت، قرآن، فضل.

چكیده :

       آرامش و طمانینه یعنی انسان در عزم و اراده خود استقرار و آرامش داشته و هیچگونه اضطراب و نگرانی به خود راه ندهد. قرآن كریم در میان امواج نگرانیها و اضطرابها ذكر خدا، الا بذكر الله تطمئن القلوب را به عنوان برترین داروی آرام‌بخض و شفا دهنده قلبها معرفی می‌كند و پروردگار آن را از خلوص ایمان و از مواهب بزرگ خود شمرده است ، تمام ناآرامیها و اضطرابها با یاد خدا مهار می‌گردند، ایمان راسخ و محكمی كه از مطالعه ریزه‌كاریها و اسرار شگفت‌انگیز این جهان پهناور سرچشمه می‌گیرد قلبها را لبریز از عشق و نشاط، آرامش و اطمینان می‌كند، انسان در پرتو بندگی خداوند از قید بندگی غیر او آزاد می‌گردد و هنگامی كه با آن وجود لایتناهی آشنا می‌شود همه چیز جز او در نظرش كوچك می‌شود، به همین دلیل هرگز بخاطر از دست دادن چیزی، روح او دستخوش طوفانهای اضطراب و نگرانی نمی‌گردد. در این پژوهش پس از بحثهای مقدماتی، ویژگیهای آرامش ، عوامل و اسباب حصول آرامش و عواملی كه باعث سلب آرامش می‌شوند با استفاده از آیات قرآنی و احادیث مورد بررسی قرار گرفته و قریب بیست عامل جهت حصول آرامش و ده اسباب سلب آرامش بر شمرده است .[1]

كليد واژه : قرآن ، اطمينان قلب، آرامش اعتقادي ، آرامش رواني،اضطراب و پريشاني

صفحات: 1 · 2

بتول فرامرزي 

چکیده :
در ابتدا که فکر انسان خام است ، نوعی درآمیختگی میان محسوسات وتخیلات ومعقولاتش وجود دارد وآن گاه که عقل ازمقهوریت وهم وخیال وحس بیرون آید ، لب نامیده می شود چرا که نسبت عقل انسانی که باطنی است به قوای ظاهری ، حسی همانند نسبت مغز است به پوست میوه .
تفکر: به معنای به کارگرفتن نیروی عقل و اندیشه ، برای استنتاج امور مثمر ثمر است.
اندیشه: عقل ودل انسان بسیاری ازحقایق را درمی یابد ودرعمق جان به آن اعتراف می کند ، ولی حاکمیت هواهای نفسانی برعقل ، مانع ازتوجه به این حقایق واعتراف به آنها می شود . یکی از اهداف نزول قرآن ، زمینه سازی برای به کارگرفتن فکر و عقل و فهم است :
﴿انا انزلناه قراناً عربیاً لعلکم تعقلون﴾ : ما کتاب خویش را به صورت خواندنی عربی فرو فرستادیم تا شاید عقل وفکر را به کار بندید .
قرآن: کلمۀ القرآن پنجاه بار در قرآن آمده که در همۀ موارد منظور همین کتاب شریف است مانند : ﴿شهررمضان الذی انزل فیه القرآن﴾ : ماه رمضان که قرآن درآن نازل شده است . کلمه قرآن بدون الف و لام نیز نیز سیزده بار در مورد این کتاب به کاررفته است . قرآن در لغت به معنای خواندنی است . این رای که قرآن از ماه قرن گرفته شده وهمزه آن زاید است وجه قابل اعتنایی نیست . اصل ماده قرآن به معنای حج است ، واژه قرآن اسمی جامد و علم برای قرآن است . یا این که از قرء به معنای القرآن گرفته شده است .
كليد واژه: تفكر – انديشه - قرآن

ادامه »